Privremena istorija MSUV

Muzej savremene umetnosti Vojvodine (MSUV) u Novom Sadu predstavlja izbor dela iz svoje kolekcije od 1950. do 2012. godine, koji pokazuje karakteristične akvizicije moderne, postmoderne i savremene umetnosti Vojvodine, Srbije, Jugoslavije i sveta, obavljane od osnivanja Galerije, te potom samog Muzeja.

Izložba “Privremena istorija”, čiji je kustos Dragomir Ugren, biće otvorena od 23. aprila do 28. juna kao jedan mogući i, pre svega, radni pregledni izbor dela iz fonda MSUV i njegovih aktuelnih zbirki.

Najveći deo radova došao je u posed MSUV otkupima umetničkih radova vojvođanskih umetnika, otkupima preko otkupne nagrade na Grafičkom bijenalu u Ljubljani, te donacijama umetnika i kolekcionara.

Reč je o zbirkama slikarstva, crteža i grafike, skulpture, objekata i instalacija, konceptualne i medijske umetnosti.

Zbirka slikarstva je najobimnija i, zapravo, čini središte fonda MSUV. U Zbirci crteža i grafike nalaze se i pojedina dela internacionalnih umetnika, kao što su Vazareli i Soto. Zbirka skulpture je potencijalno započeta modernističkom skulpturom, a zatim je otvorena ka novoj skulpturi i instalacijama karakterističnim za postmodernu umetnost 80-ih i tranzicijsku umetnost 90-ih godina. U Zbirci konceptualne umetnosti se nalaze važnija dela vojvođanskih umetnika, a posebno su reprezentovani radovi Grupe KÔD, Grupe (, Grupe Bosch+Bosch i drugih. Zbirka medijske umetnosti je orijentisana na sakupljanje, čuvanje i prezentovanje eksperimentalnih umetničkih praksi fotografije, filma, videa i digitalne umetnosti.

Hronološki i problemski, izložba “Privremena istorija” počinje primerima slikarstva iz prve polovine 50-ih i 60-ih godina - slikarima (Milan Konjović, Jožef Ač, Pal Petrik, Bogomil Karlavaris, Boško Petrović, Milivoj Nikolajević, Milan Kerac, Ankica Oprešnik...) koji se u većini vezuju za osnivanje i ekspanziju umetničkih kolonija u Vojvodini. Zastupljeni su gotovo svi ključni pokretači i dugogodišnji realizatori koncepta i pokreta umetničkih kolonija, što znači da su prezentovani vodeći protagonisti razvijenog socijalističkog modernizma (lirske apstrakcije, enformela, poetskog realizma, fantastike, vojvođanskog pejzažizma itd). Radovima umetnika iz tog perioda postavljena je osnova zbirki MSUV. Postoje i retki primeri umetnosti iz prve polovine 20. veka, ali oni, prema navodima MSUV, nisu bitni za profil same muzejske kolekcije koja je posvećena umetnosti posle Drugog svetskog rata.

Sedamdesete, osamdesete, devedesete godine zastupljene su delima nove figuracije i pop arta, geometrijske apstrakcije, minimalizma, konceptualne umetnosti i novih umetničkih praksi, zatim, eklektičnog ekspresivnog i hladnog ne-ekspresivnog postmodernizma, ali i hibridnim i rasutim postmedijskim produkcijama iz vremena nepreglednosti, tj. iz 90-ih godina 20. i prvih godina 21. veka.

Prateći program izložbe “Privremena istorijna” čini prezentacija plakata, izdavačke delatnosti i konkursa za novu zgradu MSUV, kao i foto dokumentacija produkcije izložbe Raše Todosijevića u Paviljonu Srbije na 54. Bijenalu umetnosti u Veneciji 2011. godine.

MSUV je započeo izlagačku aktivnost 1969. godine, a u narednim decenijama organizovao je brojne izložbe, samostalne i kolektivne, studijske i programske, gostujuće za inostranstvo i iz inostranstva i tematske iz svog fonda - u Galeriji Matice srpske, Domu JNA itd. s obzirom da nije imao stalni izlagački prostor. Izložbe su, uglavnom, najavljivane plakatima.

Serija plakata, nastala u prvih nekoliko godina, izvođena je upotrebom jednostavnih tipografskih rešenja, jer su štampani u štampariji Srpskog narodnog pozorišta.

Od početka 70-ih godina više se pažnje poklanja dizajniranju i kvalitetu plakata. Od tada Muzej povremeno angažuje poznate novosadske i vojvođanske dizajnere: Ferenca Barata, Branislava Dobanovačkog, Boška Ševu, Miodraga Mišu Nedeljkovića, Branislava Radoševića, Dragana Višekrunu, Radule Boškovića, Slobodana Kuzmanovića, Aleksandra Pedovića, Božu Đurđevića, Ivana Lukića, Milana Stevčića, Svetozara Tomića, Smiljku Hadžić i druge. Plakati nastali u tom periodu su kvalitetno štampani u novosadskoj štampariji “Stojkov”.

Određeni diskontinuitet u objavljivanju plakata MSUV doživljava tokom 90-ih godina, a potom je zaživela praksa redovnog produciranja i izrade plakata.

Poslednjih nekoliko godina dizajn plakata preuzima Mirjana Dušić Lazić koja je, posle višegodišnjeg američkog iskustva, školovanja i rada, donela značajne novine u dizajnu plakata Muzeja.

Prateći program izložbe “Privremena istorija” odnosi se i na izdavačku delatnost MSUV, započetu 1969. godine.

MSUV je u početku izdavao manje kataloge samostalnih i kolektivnih izložbi, a potom i obimnije istorijske preglede umetnosti u Vojvodini XX veka. U istom periodu objavljeno je i nekoliko monografija vojvođanskih umetnika. Od početka 90-ih godina MSUV je objavio niz većih monografija posvećenih pojavama i pojedincima sa umetničke scene, kao i kataloge studijskih i programskih izložbi. U periodu posle 2000. godine značajno je povećana izdavačka produkcija, koja je kulminirala studijom “Evropski konteksti umetnosti XX veka u Vojvodini”. Do sada je MSUV objavio gotovo 300 različitih publikacija, a spisak izdanja publikovan je i kao “Hronološki prikaz izložbi i izdanja Muzeja savremene likovne umetnosti: 1969-2004” autorke Olge Klarić, objavljen 2005.

Kao prateći program izložbe “Privremena istorija”, MSUV predstavlja i projekte i konkurse za svoju novu zgradu, odnosno dokumenta i makete.

MSUV je u proteklih 20 godina inicirao i organizovao intenzivne aktivnosti kako bi rešio višedecenijski problem radnih i izložbenih prostora za svoje delatnosti.

Prvi projekat za izgradnju zgrade MSUV urađen u saradnji sa JP “Urbanizam” Zavod za urbanizam Novi Sad 1993. godine, a realizovan je u okviru i za potrebe, tada aktuelne, revizije urbanističkog plana grada Novog Sada. U ime JP “Urbanizam” Zavod za urbanizam Novi Sad autor projekta, u dve verzije, je bila arhitektica Sivija Kancenberger.

Izvršni odbor Skupštine grada Novog Sada, Društvo arhitekata Novog Sada i Vojvođansko udruženje urbanista, raspisali su 1998. jugoslovenski konkurs za idejno arhitektonsko-urbanističko rešenje zgrade Muzeja, na kojem je prvu nagradu dobio rad grupe autora: Snežana Božović (autor) i saradnici Aleksa Jeftović, Aleksandar Vesnić i Goran Ristić.

Međunarodni regionalni konkurs za idejno arhitektonsko-urbanističko rešenje zgrade MSUV raspisalo je potom u januaru 2007. godine Društvo arhitekata Novog Sada, pod pokroviteljstvom Vlade Vojvodine, a prvu nagradu dobio je tim iz Kanade i Srbije koji su činili Robert Klejborn, Lija Rukolo, Petar i Ivan Markov.

Nijedan od tih projekata, međutim, nije realizovan i danas je MSUV još uvek bez odgovarajućih izložbenih i radnih prostora smešten u delu zgrade bivšeg Muzeja socijalističke revolucije.

MSUV kao deo izložbe “Privremena istorija” predstavlja i foto dokumentaciju sa 54. Bijenala umetnosti u Veneciji, na kojem je Srbiju predstavljao beogradski umetnik Dragoljub Raša Todosijević izložbom “Svetlost i tama simbola” u produkciji MSUV. Komesar je bio Živko Grozdanić, bivši direktor MSUV, a kustoskinja Sanja Kojić Mladenov. Realizaciju je omogućilo Ministarstvo kulture, informisanja i informacionog društva Srbije i manjim delom Pokrajinski sekretarijat za kulturu i javno informisanje Vojvodine.

Raša Todosijević je za izložbu u Paviljonu Srbije nagrađen na 54. Bijenalu novoustanovljenom nagradom UniCredit banke (UniCredit Venice Award).

U promovisanju i predstavljanju projekta produkcijski tim MSUV je pripremio monografsku publikaciju koja prati celokupni opus Todosijevića, katalog izložbe “Svetlost i tama simbola”, plakat i dvojezični sajt sa
video i foto materijalom.

Paviljon Srbije posetilo je više od 50.000 posetilaca, među kojima i veliki broj istaknute stručne javnosti.

(SEEcult.org)