Performing the Museum
Muzej savremene umetnosti Vojvodine (MSUV) u Novom Sadu predstavlja tokom novembra međunarodni projekat “Performing the Museum” (Per Muse), posvećen (samo)preispitivanju muzejske prakse radi razvoja potencijala i boljeg povezivanja sa publikom, koji obuhvata grupnu izložbu “Arhiv i moć” i samostalnu izložbu slovenačke umetnice Jasmine Cibic “Zidati želju”, kao i simpozijum na kojem će učestvovati stručnjaci u oblasti savremene umetnosti i novih medija, humanistike i društvenih nauka iz Španije, S
Muzej savremene umetnosti Vojvodine (MSUV) u Novom Sadu predstavlja tokom novembra međunarodni projekat “Performing the Museum” (Per Muse), posvećen (samo)preispitivanju muzejske prakse radi razvoja potencijala i boljeg povezivanja sa publikom, koji obuhvata grupnu izložbu “Arhiv i moć” i samostalnu izložbu slovenačke umetnice Jasmine Cibic “Zidati želju”, kao i simpozijum na kojem će učestvovati stručnjaci u oblasti savremene umetnosti i novih medija, humanistike i društvenih nauka iz Španije, Slovenije, Hrvatske i Srbije.
Otvaranjem izložbi “Arhiv i moć” (Archive and Power) i “Zidati želju” (Building Desire) 3. novembra, počinje prezentacija tog dvogodišnjeg projekta koji MSUV realizuje sa Muzejem suvremene umetnosti Zagreb, Koroškom galerijom likovne umetnosti Slovenj Gradec i Fondacijom Antoni Tapijes (Fundació Antoni Tàpies) iz Barselone. Projekat je nastao kao inicijativa četiri muzeja da se (samo-) preispituju, revalorizuju i interpretiraju muzejski resursi, arhivi, kolekcije i metodi rada kako bi te institucije, kao “opšte dobro”, razvile svoje potencijale stvaranjem novih znanja i povezivale se sa različitom publikom.
Na izložbi “Arhiv i moć”, koja ispituje pojam arhiva kao akumuliranih znanja koje proizvode različiti tipovi institucija, kao i druge organizovane strukture društva ili pojedinci, učestvuju Jasmina Cibic, umetnički duo Doplgenger (Isidora Ilić i Boško Prostran), Isidora Todorović, Zoran Todorović i strip autor Saša Rakezić alias Aleksandar Zograf iz Srbije.
Izložba “Arhiv i moć” predstavlja nove produkcije umetnika koji se bave istraživanjem i (re)interpretacijom određenih arhivskih (javnih i privatnih) celina i njihovih diskurzivnih taloga, (de)konstrukcijom pamćenja i projekcijom novih (mikro)istorija, kao i umetničkom intervencijom u kontekstu analize odnosa muzeja i njegove simboličke moći (u kreiranju istorije).
Doplgenger, izložba Arhiv i moć
Iako su arhivi “primarni izvori” koji nose etiketu neutralnosti, već sama metodologija akumuliranja, kako je naveo MSUV, predstavlja dizajn koji angažuje društvene, političke i tehnološke moći. Epistemološka uloga arhiva, kao i simbolički kapital arhiva, srazmerni su i njihovom lociranošću u sistemu produkcije moći. Digitalna tehnologija je podstakla talas fasciniranosti arhivima uvodeći nas u novu eru arhivske groznice (Derrida). Jedna krajnost tog trenda je romantizacija prošlosti i ukidanje političkog kao deo namernog ili slučajnog dizajna pamćenja. Druga krajnost je uvođenje ideološkog i aktuelnog realpolitičkog kao načina na koji se sećamo. Relaciju između pamćenja i arhiva određuje aporija arhivske groznice koja kaže da (ne) zaboravimo arhiv, kako bi se dogodilo pamćenje.
Zoran Todorović, Nekoliko panorama za jednu fenomenologiju iracionalnog, 2015, detalj
Uz izložbu “Arhiv i moć”, te simpozijum koji će na istu temu biti održan 4. i 5. novembra, MSUV posebno predstavlja i projekat “Zidati želju” Jasmine Cibic, koja primenjuje svoj prepoznatljiv način rekontekstualizacije istorijskih tema.
Jasmina Cibic, koja se nedavno predstavila i u Salonu Muzeja savremene umetnosti u Beogradu, istražuje istorije ideoloških formacija, kojima se bavi posredstvom instalacija vezanih za određeno mesto i kontekst, performansa i filma. Prolazeći kroz različite strukture i sisteme, Cibiceva stvara projekte koji se često doimaju kao Gesamtkunstwerke (sveobuhvatne umetničke forme) u okviru kojih prerađuje zatečene ready-made pojave u rasponu od jezika, arhitekture do istorijskih događaja. To su komponente pozorišne scene i one govore o svojim mestima porekla prožetim promenljivim efektivnim vremenom poluraspada, koja nose naboj ranijih ideologija koji se može ohladiti samo polako tokom vremena. Jasmina Cibic istražuje ta svojstva izvan njihovog uobičajenog prirodnog staništa i nezavisno od njihove fizičke stvarnosti kao medija komunikacije koji se pune (i dopunjavaju) smislom i političkom programatikom.
Jasmina Cibic, Zidati želju
Najnoviji projekat Jasmine Cibic, razrađen za potrebe MSUV, nastavlja da sledi interesovanja umetnice vezana za to kako se politika predstavljanja odražava u uobličavanju i razvijanju želje vezanom za političku moć. Sledeći njen prepoznatljivi metod rada, koji se sastoji u kustoskoj obradi i rekontekstualizovanju istorijskih tema koje govore o počecima meke moći u smislu u kojem je danas shvatamo, Jasmina Cibic je razradila nove radove baveći se odražavajućim efektom dva specifična arhitektonska objekta koji su projektovani 1929. i 1927. To su nacionalni paviljon Kraljevine Jugoslavije na svetskoj izližbi u Barseloni, koji je projektovao srpski modernistički arhitekta Dragiša Brašovan, te kuća za Žozefinu Beker - delo Adolfa Losa, koja je ostala nerealizovana.
Te obe arhitekture bile su zamišljene u vreme kada je nalaženje novog vizuelnog izraza za budućnost bilo od središnjeg značaja za političku raspravu u Evropi. Te dve zgrade odražavaju identični spoljašnji omotač, fasadu od horizontalnih crno-belih pruga koja okružuje njihove celokupne eksterijere. Pored njihovog estetskog režima, zajednička im je i funkcija izmeštanja želje: trebalo je da obe te zgrade predstavljaju specifične objekte geopolitičke egzotike na radost posmatrača. Obe su predstavljale mitotvoračka sredstva od izuzetnog značaja, čija je svrha bila da afirmišu drugost predmeta i artefakta koji su u njima bili smešteni, a da istovremeno obezbede da se prolongira postojanje želje za njima.
U slučaju Jugoslovenskog paviljona, to su bili simboli koji su predstavljali nacionalnu državu na svetskoj izložbi, a u slučaju kuće za Žozefinu Beker – jedno egzotično žensko telo.
Jasmina Cibic, Zidati želju
Predstavljauući proizvode arhitektonskog sanjarenja u kojem su arhitekti zamislili niz prostora gde su izloženi predmeti bili postavljeni radi zabavljanja publike, obe zgrade su pripadale istom kulturnom krajoliku evropskog modernizma, a njihove nevidljive ruševine nalaze se u središtu novog projekta Jasmine Cibic u MSUV.
Umetnica je tokom više od godinu dana prikupljala arhivske tragove Jugoslovenskog paviljona, koji je navodno dobio Gran pri, pa ga je potom izgubio zbog političkih intriga, a dobio ga je Mis van der Roe za svoj projekat Nemačkog paviljona.
Uprkos relevantnosti u međunarodnim razmerama, Jugoslovenski paviljon pao je u zaborav, tako da je o njemu ostalo samo nekoliko dokumentarnih tragova.
Cibiceva je rekonstruisala maketu paviljona u srazmeri 1:7, oslanjajući se na pronađene fotografije prikupljene iz ličnih i muzejskih arhiva. Ta maketa je i protagonista novog filma Jasmine Cibic, koji se nalazi u središtu njene izložbe u MSUV, a prikazuje kako maketu paviljona stalno konstruišu i dekonstruišu dve plesačice.
Jasmina Cibic, Zidati želju
Snimljena na pozornici jednog nacionalnog teatra, njihova igra konstruisanja i dekonstruisanja praćena je nasnimljenom pričom u dokumentarističkom stilu u kojoj se Jugoslovenski paviljion i kuća za Žozefinu Beker spajaju u jedinstven arhitektonski objekat. Posredstvom tog čina sudara dva jasno odeljena vida arhitekture, Cibiceva sprovodi formalnu/konceptualnu inverziju koja, u kontekstu njene stvorene arhitektonske konfiguracije, naglašava odnos između privatnog zadovoljstva (Los) i zadovoljstva (političke) vlasti putem predstavljanja nacionalne države, navedeno je u tekstu povodom izložbe.
U okviru instalacije “Zidati želju”, Cibiceva demonstrira njihovu zajedničku središnju strategiju u neposrednom obraćanju posmatraču prilikom posmatranja i stvaranja prostora zadovoljstva – bilo putem autoritarnosti državne arhitekture ili putem proizvodnje seksualizovanog prostora. Instalacija u MSUV obuhvata projekciju filma u okviru specifične instalacione postavke koja se sastoji od kinematografskog prostora i njegove opreme. Projekat Jasmine Cibic “Zidati želju” predlaže tako Muzeju ne samo da prihvati jedan arhitektonski model, već i da sam postane jedan takav model – model čija funkcija naglašava i dovodi u pitanje funkciju samog muzeja: prikazivanje i uokviravanje predmeta želje, naveo je MSUV.
Jasmina Cibic održaće i prezentaciju izložbe “Zidati želju” u okviru simpozijuma “Arhiv i moć” koji će biti održan 4. i 5. novembra u MSUV, uz uvodno predavanje teoretičarke i kustoskinje Aleksandre Sekulić i prezentacije partnerskih institucija “Izvođenje Arhiva”. Među učesnicima su najavljeni kustos i umetnički kritičar Oriol Fontdevila iz Fondacije Antoni Tapijes, kustoskinja Jasna Jakšić iz MSU Zagreb i direktorka Koroške galerije likovnih umetnosti Andreja Hribernik.
Za 5. novembar najavljene su prezentacije projekata učesnika izložbe “Arhiv i moć” - Zorana Todorovića, dua Doplgenger, Isidore Todorović i Zografa, uz diskusiju koju će moderirati Aleksandra Sekulić.
Zograf, dr Hipnison, 2014.
Projekat “Performing the Museum” obuhvata tokom 2015. i 2016. godine različite javne aktivnosti partnera: izložbe i prezentacije savremenih i istorijskih umetničkih praksi, edukativni portal za decu i omladinu, zajednički digitalni arhiv projekta, zbornik teorijskih radova, prateće publikacije izložbi, stručne konferencije, sastanke urednika programa, brojna predavanja, radionice i kustoske rezidencije.
Realizacija tog projekta se oslanja na međuinstitucionalnu saradnju kustosa, umetnika, teoretičara, stručnjaka za edukaciju, participacuju publike u muzejima, kao i široke javnosti preko onlajn platforme.
Izložbe u MSUV, čije su kustoskinje i autorke koncepta Sanja Kojić Mladenov i Gordana Nikolić, otvoriće 3. novembra pokrajinski sekretar za kulturu i informisanje Slaviša Grujić, a biće ih moguće pogledati do 29. novembra.
Projekat “Performing the Museum” podržan je sredstvima programa Kreativna Evropa, kao i Pokrajinskog sekretarijata za kulturu i informisanje Vojvodine i Ministarstva kulture i informisanja Srbije.
(SEEcult.org)
