Nova sezona Kinoteke
Kultni bioskop Muzeja Jugoslovenske kinoteke, omiljen među različitim generacijama filmofila u Beogradu, obnovljen je tokom letnje pauze, pa će posetioci u novoj sezoni, koja počinje 8. septembra, imati priliku da uživaju u filmovima sa 35-milimetarskih traka u novim sedištima koje je poklonio reditelj Emir Kusturica.
U bioskopskoj dvorani “Dinko Tucaković”, nazvanoj imenom dugogodišnjeg upravnika Muzeja Jugoslovenske kinoteke, sada je 145 sedišta i 24 duplih, što je nešto manje od dosadašnjeg broja. Uz podršku Ministarstva kulture, osim novih sedišta, u dvorani su okrečeni i zidovi, lakiran parket i drvenarija, te postavljen rukohvat na stepeništu na ulazu, saopšteno je 4. septembra na konferenciji za novinare, održanoj u Muzeju nakon uručenja Zlatnog pečata francuskom glumcu Žeraru Depardjeu u novoj Kinotekinoj zgradi u Uzun Mirkovoj.
Muzej Jugoslovenske kinoteke, otvoren u martu 1952. u renoviranom bioskopu “Kosovo” u Kosovskoj 11, imao je oko 380 sedišta, a broj mesta smanjen je potom na 180, prilikom renoviranja početkom 90-ih godina.
U dvoranu Muzeja Jugoslovenske kinoteke vraća se život u vreme kada su bioskopi u Beogradu i Srbiji jedan od najvećih tranzicionih gubitaka, rekao je v.d. direktor Jugoslovenske kinoteke Radoslav Zelenović.
Nova sezona u Muzeju Kinoteke počinje 8. septembra trodnevnim omaž programom posvećenim velikanu srpskog i jugoslovenskog glumišta Bori Todoroviću, koji je preminuo u julu u Beogradu u 85. godini.
Biće prikazano devet filmova iz Todorovićevog bogatog opusa, počev od filmova “Avanture Borivoja Šurdilovića” (1980) Aleksandra Đorđevića, “Maratonci trče počasni krug” (1982) Slobodana Šijana i “Nacionalne klase” (1979) Gorana Markovića, preko “Balkan ekspresa” (1982) Branka Baletića, nastavka tog filma iz 1989. godine, koji potpisuju Predrag Antonijević, Miloš Radović, Aleksandar Đorđević i švedsko-britanskog filma “Mister Montenegro” (1981) Dušana Makavejeva, do “Balkanskog špijuna” (1984) Dušana Kovačevića i Božidara Bote Nikolića, “Profesionalca” (2003), takođe u režiji Kovačevića, do “Doma za vešanje” (1988) Emira Kusturice.
Posetioci Muzeja Jugoslovenske kinoteke imaće priliku da se podsete tokom septembra i nedavno preminulih glumaca Rubi Di (Ruby Dee), Džejmsa Šigeta (James Shigeta), Lorin Bekol (Lauren Bacall), Džejmsa Garnera (James) i Robina Vilijamsa (Williams), kao i američkog reditelja Pola Mazurskog (Paul Mazursky) i srpskog reditelja i montažera Marka Babca.
Ciklus velikana svetskog filma posvećen je legendarnom Rudolfu Valentinu 12. i 13. septembra, a uz filmove strave Džeka Šoldera (Jack Sholder), te “BITEF na filmu” od 23. do 25. septembra - prateći program 48. Beogradskog internacionalnog teatarskog festivala, u Muzeju Kinoteke biće prikazani i filmovi sovjetskih reditelja Larise Šepitko i Elema Klimova.
Kinoteka planira i obnovu sale “Vladimir Petrić” – studija za elektronske medije, u kojem će 17. i 18. septembra biti prikazan američki film “Super” (2010) Džejmsa Gana (James Gunn).
V.d. direktor Jugoslovenske kinoteke Radoslav Zelenović predstavio je sa saradnicima i druge novitete nove sezone, nakon što je u Uzun Mirkovoj uručio francuskom glumcu Žeraru Depardjeu Zlatni pečat za doprinos filmskoj umetnosti – najveće Kinotekino priznanje. Zelenović je rekao da je prijatno iznenađen Depardjeovim poznavanjem Jugoslovenske kinoteke, koja u novoj zgradi u Uzun Mirkovoj, inače, od početka ove godine redovno prikazuje filmove, a planira i otvaranje Male sale za publiku.
Kinoteka nastavlja i u septembru projekcije klasika svetske kinematografije na digitalnim kopijma, uključujući američke, evropske, sovjetske filmove…
Septembarski repertoar, između ostalog, obuhvata filmove: “Doktor Strejndžlav” (1964) Stenlija Kjubrika (Stanley Kubrick), “Apokalipsa danas” (1979) Frensisa Forda Kopole (Francis Ford Copolla), “Bioskop Paradizo” (1988) Đuzepea Tornatorea (Giuseppe), “Belo sunce pustinje” (1970) Vladimira Motila, “Psiho” (1960) i “Konopac” (1948) Alfreda Hičkoka (Hitchcock), “Ljubavnici” (1958) Luja Mala (Louis Malle), “Avanture barona Minhauzena” (1988) Terija Gilijema (Terry Gilliam), “Kritična tačka” (1964) Sidnija Lameta (Sidney Lumet), “Moskva suzama ne veruje” (1979) Vladimira Menjšova, “E.T. vanzemaljac” (1982) Stivena Spilberga (Steven Spielberg), “Čovek zvani Hrabrost” (1969) Henrija Hetaveja (Henry Hathaway), “Stvor” (1982) Džona Karpentera (John Carpenter), “Kanal” (1957) Andžeja Vajde (Andrzej Wajda), “Divlje jagode” (1957) Ingmara Bergmana, “Čarobnjak iz Oza” (1939) Viktora Fleminga (Victor), “3 žene” (1977) Roberta Altmana, “Beket” (1964) Pitera Glenvila (Peter Glenville)…
Kinoteka će prikazati 21. septembra film “Krunisanje kralja Petra I Karađorđevića”, povodom 110-godišnjice tog istorijskog čina, a planira da obeleži i 80-godišnjicu ubistva kralja Aleksandra, koje je ušlo i u istoriju kinematografije.
Za 23. septembar najavljen je poseban program povodom 70-godišnjice Varšavskog ustanka, u saradnji sa poljskom ambasadom u Beogradu, koji obuhvata izložbu i projekcije animiranih filmova “Varšava 1935”, “Grad ruševina” i “Grad feniks – Varšava danas”.
Za programe Kinoteke, kako je rekla pomoćnica za finansijske poslove Ljubinka Terzić, dobijeno je u ovoj godini od Ministarstva kulture i informisanja Srbije 292 miliona dinara, od čega je za programe predviđen 181 milion. Deo sredstava uložen je u obnovu, između ostalog namenski 20 miliona za opremu, za filmske kopije 11 miliona, te za nastavak radova na pet depoa u Košutnjaku… Raspisan je tender za skener, pribavljeno 14.000 kutija za filmove, čime se taj deo posla privodi kraju, kupljeno je novo službeno vozilo, kao i neophodne police za Biblioteku.
Uravnik Arhiva Jugoslovenske kinoteke Aleksandar Erdeljanović izdvojio je tri bitne aktivnosti, počev od nedavnog boravka delegacije Srbije u Moskvi - na svečanom otvaranju izložbe o Rusiji u Prvom svetskom ratu, i posete Državnom arhivu Rusije u Krasnogorskom, te završetka digitalne restauracije filma “Golgota Srbije” kao najznačajnijeg filma između dva svetska rata, kao i priređivanja izložbe “Oslobođenje Beograda na filmu” planirane za oktobar.
Upravnik Muzeja Jugoslovenske kinoteke Marjan Vujović najavio je nastavak saradnje sa ambasadama Poljske, Turske, Italije, Kine – počasnog gosta Sajma knjiga u Beogradu, te Belorusije, Argentine, a posle desetak godina pauze, i Australije.
Sajt Kinoteke je kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org.
D. Stefanović / SEEcult.org
