(Ne)briga za filmski podmladak
Jubilarna, 40. Revija filmskog stvaralaštva dece i omladine Srbije, održana deseti put pod krovom Muzeja Jugoslovenske kinoteke, predstavila je više od sto ostvarenja mladih sineasta, a Centar organizacija amaterskog filma Srbije - COAFS organizovao je tu jedinstvenu manifestaciju bez podrške resornih državnih i lokalnih institucija.
Jubilarna, 40. Revija filmskog stvaralaštva dece i omladine Srbije, održana deseti put pod krovom Muzeja Jugoslovenske kinoteke, predstavila je više od sto ostvarenja mladih sineasta, a Centar organizacija amaterskog filma Srbije - COAFS organizovao je tu jedinstvenu manifestaciju bez podrške resornih državnih i lokalnih institucija.
Gran pri su osvojili film “Mesečeva serenada” grupe autora Jagodinskog animiranog filma pri Kulturnom centru Jagodine (mentor Marija Vulić) i film Katarine Koljević “Atrijum”, proizveden u Centru za vizuelne komunikacije “Kvadrat” iz Beograda (mentori Svetlana i Zoran Popović).
U uzrastu dece do 15 godina dobitnici prve do treće nagrade su filmovi: “Gledanost 2875362” grupe autora Dečje radionice “SCF 98” iz Niša (mentori Zoran Stefanović i Slobodan Milošević), “Neosvojiva” grupe autora iz Udruženja građana “LAF” iz Lozovika (mentor Vito Petrović) i “Ostojići” Jovane Ostojić iz OŠ “Mito Igumanović” u Kosjeriću (mentor Ljiljana Karaklajić).
Nagradu za najbolji scenario poneo je film “Vrabac” grupe autora iz Škole animiranog filma - ŠAF u Vranju (mentor Miroslav Đerić), za najbolju kameru film “Kolačići” Milice Vranković iz Filmske radionice Doma omladine Kragujevca (mentor Slavica Urošević), a za najbolju montažu film “Povratak na pravi put” Branka Rajkovića iz OŠ “Vožd Karađorđe” u Nišu (mentor Goran Malović).
Za najbolju režiju nagrađen je film “Kurbač moga dede”, a za najbolji ton film “Mića u svetu mačaka”, oba grupni rad iz UG “LAF” u Lozoviku - koje je proglašeno i za najuspešnijeg proizvođača dečjih ostvarenja, dok je nagradu za animaciju poneo film “Zanimacije” grupe članova Studija za animirani film Dečjeg kulturnog centra Beograda, koji vodi Marija Milanović Lazarevski - dobitnica nagrade za najuspešnijeg mentora u kategoriji osnovaca.
Prva i treća nagrada ostvarenjima mladih od 15 do 19 godina dodeljene su filmovima: “Pobeda” Mine Stojanović (mentor Miroslav Simonović) i “To dete beše Rastko” (mentor Gorica Antić) - oba u proizvodnji ŠAF Vranje, a druga filmu “Crna dama” Vanje Seneši iz Grupe za film Regionalnog centra za talente “Mihailo Pupin” u Pančevu (mentor Ivan Rakidžić).
Za najbolji scenario u tom uzrastu nagrađen je film “Osmeh” Julije Kiš iz Gimnazije za talentovane učenike “Boljai” u Senti (mentori Mirko Pot, Mihaj Horvat i Gabor Međeri), a za najbolju animaciju film “Ljubav” Nataše Pap iz SAF DKC Beograd.
Nagrade za najbolju režiju i montažu ponela je “Čajanka” Ljubice Petrović, kao i mlade glumice iz tog filma, za najbolju kameru i montažu filmovi “Proces” Milene Perišić i “Divna” Nade Savić, svi nastali u beogradskom CVK “Kvadrat”, čiji su osnivači i voditelji Svetlana i Zoran Popović proglašeni za najuspešnije mentore u kategoriji srednjoškolaca.
Za najuspešnijeg proizvođača u tom uzrastu proglašena je ŠAF Vranje.
Priznanja u vidu diploma je dobitnicima, đacima ili polaznicima filmskih radionica i njihovim mentorima, uručila rediteljka i animatorka Gordana Vitomirov, članica stručnog žirija u kojem su bili i filmski režiser i filmolog Nikola Stojanović (predsednik), producent Donka Špiček, dramaturg Miodrag Novaković, direktor fotografije igranog filma i redovni profesor kamere Akademije umetnosti u Beogradu Radoslav Vladić i filmski kritičar i urednik izdavačke delatnosti Filmskog centra Srbije Miroljub Stojanović.
Odluku žirija čitao je Vladimir Anđelković, predsednik Centra organizacija amaterskog filma Srbije - COAFS i Organizacionog odbora Revije, u čijem su sastavu bili Gradimir Stojković, Petar Ajduković, Vesna Golubović, Aleksandar Nedeljković, Siniša Mijatović, Stefan Elez, Dejan Masl i Dragiša Krstić.
Krstić je uradio likovno i grafičko rešenje kataloga, gde su navedeni svi podaci o autorima i filmovima, klubovima i mentorima, uz tekstove književnika i bivšeg filmskog pedagoga Gradimira Stojkovića i Miroljuba Stojanovića.
Pod geslom “Bolje da se deca igraju filmom, nego film decom” i uprkos svim teškoćama, predano i neposustalo organizovana, uz domaćinsku podršku Muzeja Jugoslovenske kinoteke (1998, 2002. i od 2004. redovno svake godine), 40. Revija filmskog stvaralaštva dece i omladine Srbije predstavila je od 22. do 26. juna na desetak projekcija ukupno 36 filmova dece do 15 godina i 28 filmova mladih uzrasta od 15 do 19 godina, ne dužih od 10 minuta (za srednjoškolce - 20 minuta), svih rodova: dokumentarni, igrani, animirani i eksperimentalni film.
Pored navedenih, bila su tu i ostvarenja mladih autora iz Filmskog kluba “Žisel”, OŠ “Dositej Obradović” i Doma kulture “Vuk Karadžić” u Omoljici (mentor Blagoje Lupa), Centra za kulturu Lazarevac (B. Lupa), redionice ADA u Đupriji (mentori M. Simonović i Dragica Jović), OŠ “Aleksa Šantić” u Kaluđerici - Beograd (mentor Jadranka Bajić-Lupa), OŠ “Dušan Radović” u Nišu (mentor Dragan Blečić), kao i Centra za animirani film - CentAF pri Domu kulture u Čačku (mentor Vladimir Stanić).
Samostalni autor Andrija Danilović iz Kosovske Mitrovice predstavio se filmom “U kom si fazonu?”, i čak je o svom trošku sve vreme prisustvovao odvijanju Revije (sic!?), dok su samo na njenom zatvaranju bili prisutni neki od nagrađenih autora i mentora iz unutrašnjosti Srbije.
Dvodelnim posebnim programom predstavljeno je 16 filmova učenika srednjih škola sa festivala “Videomanija 2010” (Slovenija), a u po dva bloka programa “Retrospektiva” prikazano je 19 plus 11 nagrađenih filmova oba uzrasta sa prethodnih izdanja Revije, što znači da se sa zvaničnim, odnosno takmičarskim programom na njoj moglo pogledati ukupno 110 filmova, među kojima ima i onih koji kvalitetom ne zaostaju čak ni u ravni sa profesionalno nastalim ostvarenjima.
Tim povodom je Vladimir Anđelković, predsednik COAFS-a, istakao da u Srbiji ne postoji slična manifestacija, pa je ovo prilika da se na jednom mestu vidi najveći deo produkcije najmlađih stvaralaca po kojoj smo 80-ih godina prošlog veka bili poznati u svetu.
Neki od uspešnih reditelja počeli su da se bave filmom u tom uzrastu, poput Mirjane Vukomanović ili Srđana Karanovića, ovogodišnjeg laureata prestižne nagrade za izuzetan doprinos evropskom filmu “Aleksandar Lifka” na 18. Festivalu evropskog filma Palić, pored jednako čuvenog hrvatskog režisera Lordana Zafranovića.
Beograd je izabran za mesto održavanja Revije, jer je sa 150 osnovnih i 80 srednjih škola najveći potencijal, ali sa malim odzivom i skromnim rezultatima, smatra Anđelković.
Odabrani filmovi sa 40. Revije biće prikazani i u Knjaževcu, Kragujevcu, Nišu, Novom Sadu, Vranju, Smederevu, Lozoviku, Kovinu i drugim mestima Srbije.
Revija je do jubilarnog, 40. izdanja stigla zahvaljujući kako postojanju velikog broja darovite dece i mladih, koji su zainteresovani za ovaj vid izražavanja umetničke kreativnosti - sa nadom da ih predugo prisutne tranzicijske (ne)prilike neće sasvim odvratiti od namere o(p)stanka nekih od njih da im daljim obrazovanjem to postane i životni poziv, tako i organizatorskoj posvećenosti Vladimira Anđelkovića i svih saradnika.
Muzej Jugoslovenske kinoteke deseti put zaredom ugostio je i ustupio svoj prostor za tu jedinstvenu manifestaciju, ali Organizacioni odbor ističe da je potpuno izostala bilo kakva materijalna pomoć nadležnih, koju su do sada pružali Ministarstvo kulture Srbije - zbog njene nesporne umetničke dimenzije, kao i Skupština Stari Grad, a ranije i Sekretarijat za kulturu grada Beograda.
Podrška bi se s razlogom mogla očekivati i od Ministarstva prosvete i nauke Srbije - zbog pedagoške iliti edukativne funkcije Revije.
Kada već dugo trajanje jedine takve revije filmova u Srbiji i dupli jubilej nisu zavredeli neko visoko pokroviteljstvo, utoliko manje može biti jasno zašto se olako dozvolilo da njenom otvaranju prisustvuju samo neki od mentora mladih stvaralaca, članovi žirija i Organizacionog odbora - za razliku od ranijih godina, kada je taj svečani čin i dalje odvijanje praćen i razigranom vedrinom malih velikih autora dokumentarnih, igranih, animiranih i eksperimentalnih filmova.
Najzad i dakle, ako za darovitu decu i mlade, u koju se svi zaklinju kao - valjda i poželjnu - budućnost ov(akv)e zemlje Srbije, izostaje neophodna (i pretežno minimalna) podrška, čemu se onda bilo ko drugi može nadati!?
Zbog toga, na kraju, pored Muzeja Jugoslovenske kinoteke, velika zahvalnost za njeno sadašnje održavanje pripada i preduzeću “Hamer” i štampariji “Beoprint” iz Beograda.
Dimitrije Stefanović
