Nakon godine Paje Jovanovića
Godina Paje Jovanovića (od 16. juna 2009. do 16. juna 2010) okončana je promocijom virtuelne prezentacije umetnika u Vršcu, mestu gde je pre tačno godinu dana pokrenut ambiciozan program obeležavanja 150 godina od rođenja istaknutog slikara. Jubilej je ponudio značajne odgovore na pitanje ko je Paja Jovanović, pitanje postavljeno kao svojevrstan moto jubileja, navodi se u tekstu Ministarstva kulture Srbije. Tokom jubileja sagledan je i preispitan opus Paje Jovanovića i način na koji on korespondira sa današnjom publikom i stručnjacima.
Godina Paje Jovanovića (od 16. juna 2009. do 16. juna 2010) okončana je promocijom virtuelne prezentacije umetnika u Vršcu, mestu gde je pre tačno godinu dana pokrenut ambiciozan program obeležavanja 150 godina od rođenja istaknutog slikara.
Jubilej je ponudio značajne odgovore na pitanje ko je Paja Jovanović, pitanje postavljeno kao svojevrstan moto jubileja, navodi se u tekstu Ministarstva kulture Srbije.
Tokom jubileja sagledan je i preispitan opus Paje Jovanovića i način na koji on korespondira sa današnjom publikom i stručnjacima.
Ispostavilo se da njegovo delo jeste živo, da posetioci dolaze da vide izložbe, da im se vraćaju i da ih preporučuju drugima. Umetnost Paje Jovanovića, videlo je, tako, tokom 2010. godine više od 200.000 ljudi.
Način na koji su svi stručnjaci i institucije (Narodni muzej u Beogradu, Muzej grada Beograda, Galerija Matice srpske, Gradski muzej Vršac) učestvovale, uzajamno sarađivale i dopunjavale se, rezultirao je izuzetnim kvalitetom realizovanih programa.
Cilj svega što je realizovano u sklopu jubileja jeste da bude podsticaj i inspiracija za sve ono što će uslediti u budućnosti koja će postavljati nova pitanja i ponuditi nove odgovore.
Tokom jubileja odražne su razne manifestacije poput izložbe „Slike Balkana“ autora Petra Petrovića u Gradskom muzeju Vršac, koju su realizovali Gradski muzej u Vršcu i Narodni muzej u Beogradu, otvaranja obnovljenog legata Paje Jovanovića u Beogradu i publikovanje vodiča (autor Jasna Marković), postavljanja spomen ploče na zgradu u Birčaninovoj ulici u Beogradu, u kojoj je umetnik živeo tokom Drugog svetskog rata.
Centralna manifestacija bila je izložba „Paja Jovanović/Paul Joanovich“ koju je organizovao Narodni muzej u Galeriji SANU (autor izložbe Petar Petrović, autor uvodnog teksta u katalogu prof. Miroslav Timotijević, autor postavke Igor Stepančić), a održana je i izložba „Između estetike i života - Predstava žene u slikama Paje Jovanovića“, (Tijana Palkovljević i grupa autora) u Galeriji matice srpske.
Ta izložba trenutno gostuje u Nišu, u zajedničkoj organizaciji Niš art fondacije, Galerije Matice srpske i Ministarstva kulture Srbije.
Sve te programe pratile su uzorne publikacije u kojima je iz različitih uglova sagledano i predstavljeno stvaralaštvo Paje Jovanovića i kroz koje je u velikoj meri ukazano na njegovo mesto u srpskoj istoriji umetnosti i kulturi.
Tokom jubileja objavljene su publikacije: Katalog izložbe „Slike Balkana“, koju se realizovali vršački i beogradski Narodni muzej (autor Petar Petrović) - sažet pregled prve i za umetnički uspon Paje Jovanovića, najznačajnije tematske celine u kojoj je umetnik dao kompleksnu sliku Balkana; Katalog centralne izložbe „Paja Jovanović/Paul Joanovich“ - već svojim nazivom direktno ukazuje na identitet slikara, njegovo utemeljenje i pripadnost nacionalnoj, evropskoj i svetskoj kulturi (autor uvodnog teksta u katalogu je prof. Miroslav Timotijević).
Publikacija objavljena uz izložbu Galerije matice srpske „Između estetike i života - Predstava žene u slikama Paje Jovanovića“ (Tijana Palkovljević i grupa autora) nudi drugačiju sliku stvaralaštva Paje Jovanovića od one koja je etablirana - kao slikara istorijskih kompozicija i tema iz nacionalnog života. Široko postavljenoj temi autori su pristupili sa različitih metodoloških pozicija, razvijajući raznovrsne diskurse.
Monografija Nikole Kusovca u izdanju Muzeja grada Beograda, zasnovana je na tekstu koji je nastajao u dužem vremenskom periodu, kao suma autorovog bavljenja slikarstvom Paje Jovanovića. Tekst monografije obuhvata tri osnovne celine Život, Delo, Mesto i značaj. Kusovac primenjuje klasičan istorijsko-umetnički pristup i metod koji biografski i hronološki prati i tumači stvaralaštvo umetnika.
Vodič kroz Muzej Paje Jovanovića, još jedna je publikacija Muzeja grada Beograda objavljena u sklopu obnove Legata-Muzeja Paje Jovanovića. Autor vodiča koji se odlikuje savremenim prustupom koji dobro komunicira sa današnjom publikom, je Jasna Marković. Vodič predstavlja zbirku koja se nalazi u legatu i ambijent koji rekonstruiše privatnu sferu umetnika i doba u kojem je živeo.
Dve publikacije posvećene najmlođoj publici, načinjene su u saradnji sa stručnjacima iz drugih oblasti, pedagozima, psiholozima, ilustratorima. Jedna, objavljena u izdanju Galarije matice srpske, a druga u izdanju Narodnog muzeja u Beogradu, približile su ličnost i stvaralaštvo Paje Jovanovića deci, vraćajući i odrasle čitaoce svetu detinjastva i radosti otkrivanja.
Program jubileja osmislio je Odbor za obeležavanje 150 godina od rođenja umetnika, koji je osnovalo Ministarstvo kulture Republike Srbije u čijem su radu učestvovali: Nebojša Bradić ministar kulture, predsednik Odbora, Zoran Hamović, specijalni savetnik ministra kulture, Dušica Živković, pomoćnica ministra za zaštitu kulturne baštine, akademik Dinko Davidov, istoričar umetnosti, prof. dr Miodrag Jovanović, redovni profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, prof. dr Miroslav Timotijević, redovni profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, dr Branka Kulić, ispred Galerije Matice srpske u Novom Sadu, Tatjana Bošnjak, pomoćnica direktora Narodnog muzeja u Beogradu, Anica Medaković, direktorka Narodnog muzeja u Vršcu i mr Bojan Kovačević, ispred Muzeja grada Beograda.
Sajt posvećen stvaralaštvu Paje Jovanovića je www.pajajovanovic.rs
(SEEcult.org)
