Januar u Kinoteci
Jugoslovenska kinoteka započinje 2015. godinu intenzivnim programom u obe zgrade – u Uzun Mirkovoj i Muzeju u Kosovskoj, nudeći publici dela američkih reditelja Blejka Edvardsa (Blake Edwards), Džima Džarmuša (Jim Jarmusch) i Majka Nikolsa (Mike Nichols), kao i zabranjivanog sovjetskog autora Genadija Poloka, uz omaž Gariju Kuperu (Gary Cooper), filmove muzičkih diva Doli Parton (Dolly), Dajane Ros (Diana Ross), Olivije Njutn-Džon (Olivia Newton-John) i Barbre Strejsend (Straisand), te ekranizovana Šekspirova dela, Festival australijskog filma i Dane Beogradskog festivala igre.
Program u legenedarnoj sali Muzeja Jugoslovenske kinoteke u Kosovskoj, posle novogodišnjih praznika, počinje 3. januara filmovima Blejka Edvardsa “Pucanj u tami” (1964) iz serijala o Pink Panteru i “Doručak kod Tifanija” (1961), koji je proslavio Odri Hepbern (Audrey Hepburn). Publika će videti do 5. januara i Edvardsove filmove “Najveća trka oko sveta” (1965) sa Tonijem Kertisom (Tony Curtis) i Džekom Lemonom (Jack), “Zabava” sa Piterom Selersom (Peter Sellers), “Doktor Detektiv” (1972) i “Pasji sinovi” (1981), sa Džuli Endrjuz (Julie Andrews), Edvardsovom suprugom. Deo programa biće repriziran 21. januara.
Nakon božićnih praznika, Muzej Jugoslovenske kinoteke podseća od 8. do 12. i potom od 26. do 31. januara na opus američkog glumca Garija Kupera, jednog od velikana svetskog filma, koji je zapamćen kao kauboj i borac za pravdu, ali i po ulogama u drugim žanrovima – komediji, (melo)drami, Ratnim filmovima…
Fokus na Kuperovo glumačko umeće obuhvata filmove “Zbogom oružje” (1932) i “Požuda” (1936) Frenka Borzaža (Frank Borzage), “Vera Kruz” (1954) Roberta Oldriča (Aldrich), “Maroko” (1930) Jozera fon Šternberga (Joseph von Sternberg), koji je proslavio Marlen Ditrih, “Čovek iz prerije” (1936) Sesila B. DeMila (Cecil B. DeMille), “Gospodin Dids ide u grad” i “Upoznajte Džona Doa” (1941) Frenka Kapre (Frank Capra), “Narednik Jork” (1941) Hauarda Hoksa (Howard Hawks), “Osma žena Plavobradog” (1938) Ernsta Lubiča (Lubitch), “Buntovnik” (1949) Kinga Vidora, “Za kim zvona zvone” (1943) Sema Vuda (Sam Wood), sa Ingrid Bergman, “Tačno u podne” (1952) Freda Cinemana (Zinneman) sa Grejs Keli (Grace Kelly), “Ljubav popodne” (1957) Bilija Vajldera (Billy Wilder) sa Hepbernovom…
Kinoteka podseća 13. januara i na Genadija Poloka (1930-2014), koji je bio enfant terrible sovjetske kinematografije i nastavljač tradicije sovjetske filmske avangarde 20-ih godina 20. veka, i to u odnosu na njeno samo izvorište – haotični i karnevalski život ulice u prvim godinama revolucije.
Polokovi filmovi u sovjetsko vreme nisu ulazili u zvaničnu filmsku istoriju – bili su ili zabranjivani ili puštani u vrlo malom broju bioskopa. Jedini izuzetaj bio je njegov prvi dugometražni igrani film “Republika besprizornih” (1966), koji je svojevremeno bio među najgledanijima, a kojim i počinje sećanje na njegovo stvaralaštvo u Muzeju Kinoteke. Biće prikazani i filmovi “Intervencija” (1968) sa Vladimirom Visockim (Vysockij) i tragikomedija “Jednom jedan” (1974).
Među atrakcijama januarskog programa Muzeja Kinoteke je i ciklus špageti-horor fimova Mikela Soavija (Michele) koji će biti prikazan 14. i 15. januara u okviru serijala “Šok koridor predstavlja”, dok se od 16. do 20. januara nastavlja program posvećen Šekspirovim delima na filmu, uključujući “Julija Cezara” (1953) Džozefa El Maknijevica (Joseph L. Mankiewitz) sa Marlonom Brandom, “Ponoćna zvona” (1965), “Magbet” (1948) i “Otelo” (1952) Orsona Velsa (Welles), “Romeo i Julija” (1996) Baza Lurmana (Luhrman) s Leonardom di Kapriom (Leonardo di Caprio) i Kler Dejns (Clare Danes), “Krvavi presto” (1957) Akire Kurosave (Kurosawa), “Henrik V” (1945), “Hamlet” (1948) i “Ričard III” (1956) Lorensa Olivijea (Laurence Olivier), koji igra i naslovne uloge u tim dramama, “Magbet” (1971) Romana Polanskog. Biće prikazana i “Ukroćena goropad” (1967) Franka Zefirelija (Franco Zeffirelli) sa Elizabet Tejlor (Elizabeth Taylor) i Ričardom Bartonom (Richard Burton), kao i Zefirelijeva verzija “Romea i Julije” (1968), te “Rozenkranc i Gildestern su mrtvi” (1990) Toma Stoparda (Stoppard) sa Gerijem Oldmenom (Gary Oldman) i Timom Rotom (Roth).
Muzej Kinoteke podseća od 22. do 25. januara na muzičke dive na filmu Doli Parton, Dajanu Ros, Oliviju Njutn-Džon i Barbru Strejsend – izborom filmova koje potpisuju reditelji Kolin Higins (Colin Higgins), Beri Gordi (Barry Gordy), Sidni Lamet (Sidney Lumet), Džon Hercfeld (John Herzfeld), Rendal Klajser (Randal Kleiser), Piter Jejts (Peter Yates), Sidni Polak (Sydney Pollack)…
Povodom nedavne smrti američkog reditelja i oskarovca Majka Nikolsa, rođenog 1931. godine u Berlinu, u Muzeju Jugoslovenske kinoteke biće prikazan od 26. do 31. januara deo njegovog opusa, počev od filma “Diplomac” (1967) koji je postao svojevrsna generacijska himna svega onog što “nova Amerika” donosi sa sobom, a proslavio je Dastina Hofmana (Dustin Hoffman) – do tada relativno poznatog mladog glumca.
Biće prikazani i Nikolsovi filmovi “Ko se boji Virdžinije Vulf” (1966), sa Tejlorovom i Bartonom, “Kvaka 22” (1970), “Seksualno saznanje” (1971), “Lovci na miraz” (1975), “Zaposlena devojka” (1988), “Kavez za ludake” (1996), “Razglednice iz pakla” (1990), “Bliskost” (2004), “Rat Čarlija Vilsona” (2007)…
Jugoslovenska kinoteka obradovaće sve obožavaoce Džima Džarmuša retrospektivom filmova tog kultnog američkog autora nezavisnog filma koja će biti prikazana od 8. do 18. januara u Uzun Mirkovoj, a počinje njegovim prvim filmom “Stalni odmor” (1980) i završava se poslednjim delom “Samo ljubavnici opstaju” (2013) sa Tildom Svinton (Swinton) i Tomom Hidlson (Hiddleson), koji je izazvao veliko interesovanje na prošlogodišnjem, 42. Festu.
Programski ciklus “Fokus… Džim Džarmuš” obuhvata i filmove “Čudnije od raja” (1984), “Iza zatvorskih rešetaka” (1986), “Misteriozni voz” (1989), “Noć na Zemlji” (1991), “Mrtav čovek” (1995), “Put samuraja” (1999), “Kafa i cigarete” (2003), sa Igijem Popom (Iggy Pop) i Tomom Vejtsom (Tom Waits), “Slomljeno cveće” (2005), te “Modri u licu” (1995) Vejna Venga (Wayne Wang) i Pola Ostera (Paul Auster), u kojem Džarmuš tumači jednu od glavnih uloga.
Januarski program u novoj zgradi Jugoslovenske kinoteke, koji počinje 3. januara filmom “Ben Hur” (1959) Vilijama Vajlera (William Wyler), obuhvata i klasike kao što su “Prohujalo sa vihorom” (1939) Viktora Fleminga (Victor), “Kleopatra” (1963) Džozefa El Mankijevica (Joseph L. Mankiewitz) sa Elizabet Tejlor i Bartonom, “Veliki Lebovski” (1998) braće Koen (Joel & Ethan Coen)…
U Jugoslovenskoj kinoteci biće održan od 21. do 25. januara Festival australijskog filma koji obuhvata ostvarenja Elise Daun (Eliša Down), Roba Siča (Sitch), Ričarda Roksburga (Richard Roxburg), Katrione MekKenzi (Catriona McKenzie), Reja Lorensa (Ray Lawrence), Vejna Blera (Wayne Blair)… U saradnji sa Beogradskim festivalom igre, čije će 12. izdanje biti održano na proleće, od 28. januara do 1. februara posetioci Jugoslovenske kinoteke videće u okviru Dana igre izbor dokumentarnih i igranih filmova koji obuhvata i ekskluzivne projekcije višestruko nagrađivanih naslova, kao što su dokumentarac “Prva pozicija” (2011) u režiji Bes Kargman ili "Kar Men" u režiji Jiržija Kilijana (Jiři Kylián).
Jugoslovenska kinoteka nastavlja i projekcije u Art House bioskopu, kako je ime njene nedavno otvorene Male sale, a na programu su, između ostalog, “Bilo jednom u Bruklinu” (2010) Džona Greja (John Gray), “Bruna, devojka sa interneta” (2011) Markusa Baldinija (Marcus), “Muškarača” (2011) Selin Skiame (Céline Sciamma), “Oproštaj krvi” (2011) Džošue Marstona, “Ludiranje” (2012) Čarlsa Mataua (Charles Matthau), “Ne” (2012) Pabla Laraina (Pablo Larraín), crnogorski film “Gledaj me” (2008) Marije Perović, “Ljubav je savršen zločin” (2013) koji potpisuju Arno Larije (Arnaud Larrieu) i Žan-Mari Larije (Jean-Marie Larrieu)…
Sajt Jugoslovenske kinoteke je kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org.
(SEEcult.org)
