Gotovac u Parizu
Reprezentativan presek stvaralaštva hrvatskog umetnika Tomislava Gotovca (1937-2010) predstavljen je u Galeriji Frank Elbaz u Parizu, a obuhvata i radove koji su prvi put izloženi u javnosti.
Kustos izložbe “Tomislav Gotovac : Zagreb, volim te!” je Žarko Vijatović, umetnik i fotograf koji je s Gotovcem blisko sarađivao u nekoliko važnih fotografskih projekata, a bio je i kustos Gotovčeve retrospektive kolaža 1988. godine u Zagrebu.
Izložba ukazuje na ključne aspekte multimedijalne delatnosti Gotovca koji je postao sinonim za avangardnog umetnika koji ne pravi razliku između života i umetnosti, niti bira samo jedan umetnički medij.
Predstavljen je niz vizuelno atraktivnih kolaža nastalih 1964. godine, dok su u manjem broju prikazani kolaži iz kasnijeg razdoblja. Gotovac je inspiraciju za ta dela našao u stvaralaštvu Kurta Švitersa (Schwitters), koristeći trivijalne materijale poput novina, bioskopskih ulaznica, ambalaže, reklamnih fotografija... koje je povezivao bojom, lepkom ili parafinom.
Neki od izloženih kolaža već svojim naslovom (My Jazz Day) upućuju i na džez muziku, umetnikovu trajnu inspiraciju.
Predstavljena je i serija fotografija na kojima je jasno vidljiv Gotovčev odnos prema vlastitom telu. U danas slavnoj seriji fotografija “Listanje Ell-a” (1962) lik umetnika ukomponovan je u snežni pejzaž Sljemena, a posmatrač uvučen u filmskim sredstvima ispričanu priču o muško-ženskim odnosima.
U seriji “Glave 1970” umetnik je predstavljen u krupnom planu u sekvencama koje u sećanje prizivaju fotografsku evidenciju iz policijske kartoteke.
Velika instalacija “Šišanje i brijanje u javnom prostoru / Hommage C. T. Dreyeru” dokumentuje jednu od Gotovčevih urbanih akcija, izvedenu 1981. godine - nakon što je deset godina puštao kosu i bradu da mu slobodno rastu, Gotovca je na Cvjetnom trgu u Zagrebu pred brojnom publikom ošišala i obrijala Zora Cazi-Gotovac. Ceo proces je brižljivo pripremljen i dokumentovan: serija fotografija beleži sve promene umetnikovog lika, a kosa i brada su sačuvane u papirnatim kovertama.
Gotovac je to delo posvetio režiseru Karlu Teodoru Drejeru (Carl Theodor Dreyer) i njegovom filmu “Stradanje Jovanke Orleanke”, te glavnoj glumici Mariji Falkoneti (Falconetti). Uz tu akciju, prezentovana je i Gotovčeva verovatno najpoznatija akcija - “Zagreb, volim te!”, što je ujedno i naslov cele izložbe.
Fotografski radovi predstavljeni na toj izložbi nastali su u saradnji s brojnim fotografima (Ivica Hripko, Juan Carlos Ferro-Duque, Ivan Posavec i Mio Vesović...).
Uz kolaže i fotografije prikazano je i nekoliko Gotovčevih dokumentarno-eksperimentalnih filmova: “Pravac” (1964), “Tomislav Gotovac” (1996) i “Osjećaj – šest” (2000).
Izložba obuhvata i izbor dokumentarnog materijala, poput novina ili razglednica koje je umetnik koristio za prezentaciju i promociju svog rada. Ukazano je i na slabo poznatu vezu Gotovca i članova grupe Gorgona, a izložen je i izbor iz korespondencije Gotovca, Josipa Vanište i Miljenka Horvata, te nekoliko radova Julija Knifera i Dimitrija Bašičevića Mangelosa.
Izložba je otvorena do 15. januara 2013. godine, a organizovana je u saradnji sa Institutom Tomislav Gotovac, projekciju filmova omogućio je Hrvatski filmski savez.
U Galeriji Frank Elbaz, inače, u više navrata izlagali su hrvatski umetnici.
Nakon više izložbi Knifera, u toj galeriji izlagana su i dela Josipa Vanište, Mangelosa, grupe Gorgona, Mladena Stilinovića, Borisa Cvjetanovića i Vlade Marteka.
Gotovčevi radovi, inače, mogu se videti i na dve velike izložbe u Beču i Lincu.
Provokativna serija od 14 fotografija “Foxy Mister” zauzima istaknuto mesto na izložbama fokusiranim na umetnički prikaz muškog akta u istoriji.
Reč je o izložbi “Goli muškarci od 1800. do danas” (Nackte Männer von 1800 bis heute) koja je otvorena u Leopold muzeju u Beču do 28. januara 2013. godine, te izložbi “Goli muškarac” (Der Nackte Mann), koja je otvorena do 27. februara 2013. u Lentos Kunstmuseumu u Lincu, a potom putuje u Ludvig muzej u Budimpešti.
(SEEcult.org)
