6. Dan D – Arhiva dizajna
Međunarodni festival dizajna Dan D u Zagrebu nudi u šestom izdanju više od 20 izložbi, uz edukativni i diskurzivni program sa predavačima iz Hrvatske, regiona i Evrope, a tematski je posvećen arhiviranju dizajna i njegovoj interpretaciji.
Šesti “Dan D” otvara raspravu o “Arhivu dizajna” i postavlja pitanje šta se naučilo, kako se čita i reinterpretira dizajnersko nasleđe, kako se beleže njegovi fragmenti i kakvu im se nova narativna struktura daje, te šta sve to govori o poziciji dizajnera. Tematski deo festivala predstavlja niz karakteristično autorskih projekata koji su poslednjih godina na različite načine istraživali istoriju dizajna i interpretirali je u širokom rasponu medija.
Kroz izložbe, niz predavanja i okrugli sto o toj temi, “Dan D” pokušaće da ispita mogućnost stvaranja hibridnog arhiva dizajna, koji bi u budućnosti povezao sve istraživačke autorske inicijative ne dovodeći u pitanje njihov integritet. Niz gostiju predstaviće i slična iskustva iz drugih disciplina, s fokusom na razloge, svrhu i metodologije arhiviranja i stvaranja nove dokumentacije kojom se dizajnerski fenomeni spašavaju od zaborava i reaktualizuje se diskurs o njima, bez obzira da li se posmatraju na nivou pojave, osobe, izuzetnog projekta, uzorka, grupe kompleksnih relacija ili srećnih slučajeva.
Šesti “Dizajn D” održava se od 3. do 5. jula u prostorima bivše vojne bolnice u Vlaškoj ulici, nastavljajući tako praksu oživljavanja napuštenih zagrebačkih prostora.
Festival su otvorile programska direktorka i predsednica Hrvatskog dizajnerskog društva (HDD) Ivana Borovnjak i ambasadorka Francuske u Hrvatskoj Michèle Boccoz, u ime festivala Francuske u Hrvatskoj (Rendez-vous), koji je partner ovogodišnjeg “Dana D”.
Na dva sprata bivše Vojne bolnice i u unutarnjem dvorištu posetioci imaju priliku da pogledaju niz izložbi: D-izložbu – platformu za predstavljanje mladih dizajnera odabranih na osnovu konkursa, putujuću izložbu “Young Balkan Designers” koja predstavlja produkt-dizajnerske i modne radove 27 autora iz sedam zemalja Balkana, zatim tematsku izložbu “Arhiv dizajna” koja predstavlja “inserte” i delimične rekonstrukcije izložbi iz proteklih par godina održanih u HDD-u, a tematski vezanih za dizajnersko nasleđe, njegovu interpretaciju i arhiviranje, te “D-market” – prodajnu izložbu hrvatskog i regionalnog dizajna, kao i sedam izložbi dizajnerskih fakulteta iz Hrvatske, Slovenije i BiH i nekoliko gostujućih izložbi.
D-izložba
Autor koncepcije Arhiva dizajna i selektor izložbi je Marko Golub, a predstavlja “inserte” i delimične rekonstrukcije izložbi koje su realizovane u Galeriji HDD-a unazad nekoliko godina, kao što su Designed in Croatia (autor Dejan Kršić, 2009); Dizajniranje novih medija 1995– 2010. (autor Ivica Mitrović i saradnici, 2011); Skriveni dizajn: Odjel dizajna Končar 1971–1990. (autorka Koraljka Vlajo, 2011), Iskopavanja I i II (autorke Lana Cavar i Narcisa Vukojević i saradnici, 2011/2013); Roman Cieslewicz – Sjajni tragovi 1961–1995. (autor Goran Martin Štimac, 2012); VIII mediteranske igre Split 1979 (autor Boris Ljubičić, 2013); Sport, zdravlje, ugostiteljstvo, obrazovanje, kultura i rad – stolice iz TMN Jadran 1980-ih (autori Ivana Borovnjak, Marko Golub, Mladen Orešić i saradnici, 2013); Bogdan Budimirov: Dizajn (autor Maroje Mrduljaš i saradnici, 2015); Dizajnerice 1930–1980: Kontekst, produkcija, uticaji (autorke Maja Kolar, Maša Poljanec i saradnici, 2015). Izložba obuhvata i video intervjue nastale za potrebe izložbi Prostori između (2014), Ko vidi dizajn u Puli (2012) i Dizajnerski i aktivistički arhiv Tomislava Lerotića (2013).
D-izložba uključuje naručene ili samoinicirane radove, mentorisane ili samostalne projekte, kao i one projekte i koncepte osmišljene i realizovane upravo za nastup na festivalu.
Izložba YBD, pod sloganom “Common Grounds”, predfstavlja radove odabrane sa konkursa nedavno osnovane Balkanske dizajnerske mreže koju su pokrenuli HDD, organizacija Mikser iz Beograda i Public Room iz Skoplja.
Young Balkan Designers
Predavački i diskurzivni program otvoren je predstavljanjme mladih autora sa izložbe Young Balkan Designers, nakon čega je usledio blok predavanja na temu “Dizajn metodologije”, usmerenih upravo ka mlađoj generaciji dizajnera koji su od izlagača imali priliku da poslušaju uspešne primere iz prakse.
Marko Radenković iz beogradskog dizajn inkubatora Nova Iskra predstavio je uspešan i jedinstveni regionalni primer mesta susreta, saradnje, razvoja i inkubacije kreativnih profesionalaca i kompanija koji je pokazao kako se - nevezano za institucionalnu podršku, a uz važan aspekt kulturnog menadžmenta, može stvoriti radno kreativno okruženje i podsticajna sredina za razvoj dizajnerskih i srodnih disciplina.
Usledilo je predstavljanje Studija Grupa, koji je od dizajnerskog tima postao i proizvođač vlastitih proizvoda. Francuska dizajnerka Sandrine Nugue, gošća “Dana D” pod pokroviteljstvom festivala Rendez-vous, upoznala je posetioce sa svojim pristupom tipografskoj dizajnerskoj karijeri i uspešnom projektu Infini, a Gordana Ćorić sa zagrebačkog VERN-a osvrnula se na novi kurikulum za studije preduzetništva u primenjenoj umetnosti i dizajnu, dok je Ivica Mitrović sa splitske Umetničke akademije održao predavanje “Spekulativna dizajnerska praksa”.
Dan D - predavači
Deo programa “Dana D” posvećen je prostornim resursima civilne i kulturne scene, a među predavačima su prof.dr. Biserka Komnenić, jedna od autorki projekta “Novi kreativni prostori Vojvodine”, zatim istoričarka umetnosti Maria Welzig iz Beča, čije je predavanje posvećeno temi potencijala urbane kulture i demokratske re-okupacije reprezentativnih istorijskih lokacija, te Ivan Rupnik koji zastupa jedinstveni pristup dizajnu koji kombinuje arhivska istraživanja, strateško planiranje i arhitektonsku projekciju.
Javna tribina “Društveno-kulturni centri: Primeri iz Hrvatske i prilike za razvoj”, u organizaciji Operacije grad i HDD-a, osmišljen je kao pokušaj da se, uz razgovor s predstavnicima civilne i kulturne scene, predstave modeli razvoja društveno-kulturnih centara i otvori dijalog o pitanju prostornog iskorišćavanja same bivše vojne bolnice u Vlaškoj.
Dan D - gostujuće izložbe
Među gostima “Dana D” je i dizajner Borut Vild iz Srbije, vanredni profesor na odseku Digitalna umetnost Fakulteta za medije i komunikacije Univerziteta Singidunum u Beogradu i Fakulteta tehničkih nauka u Novom Sadu, zatim Martin Foessleitner sa Internacionalnog instituta za informacijski dizajn u Beču, koji će predstaviti projekat” “IIIDaward” i ponuditi svoje viđenje informacionog dizajna. Među gostima je i Véronique Marrier, jedna od najvažnijih osoba za razvoj i promociju savremenog dizajna u Francuskoj, projekt menadžerka za dizajn unutar Centre national des arts plastiques (CNAP) i urednica magazina “Graphisme en France”.
Poslednjeg festivalskog dana biće održan okrugli sto “Nova vizija likovne kulture i umetnosti”, kao nastavak prošlogodišnjeg sastanka, a učestvovaće svi relevantni akteri sa scene koji svojim angažmanom doprinose boljoj percepciji kreativnih praksi unutar školskog sistema.
U završnici će, između ostalog, biti predstavljen i aktuelni broj časopisa “Život umjetnosti” (Arhivi: Uznemirujuće prakse izdvajanja), a nakon kviza “Kvizkultura” o dizajnu, vizuelnoj umetnosti i kulturi, u organizaciji Vizkulture i HDD-a, biće dodeljena nagrada za najboljeg izlagača na D izložbi.
Festivalski sajt je http://2015.dan-d.info, a program se nalazi i u Kalendaru portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org.
(SEEcult.org)
