25. Beogradski Jazz festival

Beogradski džez festival (BJF) predstaviće u jubilarnom, 25. izdanju - od 29. oktobra do 1. novembra, program koncipiran kao putovanje od svojih početaka ka budućnosti, a među učesnicima će biti Marković-Gut Sekstet, Gabi Novak i Matija Dedić, kao i Allstars nastavljači Dizzy Gillespijevog benda, te višestruki dobitnici Gremi nagrade, kao što su postave koje vode trubač Terence Blanchard, saksofonista Joe Lovano i pevač Kurt Elling, kao i talentovana klarinetistkinja Anat Cohen.

U ime organizatora, ovogodišnji program i koncepciju spoja prošlosti, sadašnjosti i budućnosti džez muzike predstavio je 21. septembra na konferenciji za novinare glavni urednik DOB-a Dragan Ambrozić, najavljujući 16 koncerata u Domu sindikata, na Kolarcu i u DOB-u.

Prema njegovim rečima, od obnavljanja BJF-a 2005. godine, posle 15-godišnje pauze, zagovarana je politika stepenastog razvoja i BJF je sada na zavidnom nivou sličnih evropskih džez festivala.

Član Gradskog veća Darijan Mihajlović naveo je da će Beogradjani imati priliku da vide na 25. BJF-u “sve ono najbolje što se dešava na svetskoj džez sceni”, a direktor DOB-a Milan Lučić najavio je veliki preokret BJF-a od narednog, 26. izdanja.

U putovanju od prošlosti ka budućnosti BJF-a, publika će se podsetiti prošlih dana uz Marković-Gut Sekstet, jedan od najvažnijih jugoslovenskih i srpskih džez sastava svih vremena, koji se 25 godina od poslednjeg nastupa okuplja ekskluzivno za festivalsko otvaranje u Domu sindikata, uz učešće saksofoniste Jovana Mikovića kao gosta.

Sekstet su 1980. formirali članovi tadašnje postave Džez orkestra RTB, a snimili su pet albuma i ostvarili uspešnu koncertnu karijeru u zemlji i inostranstvu. Po raspadu, članovi su ostvarili uspešne karijere na raznim stranama sveta - Gut u Austriji i SAD, Mitrović u Švedskoj, Blam u Nemačkoj i Izraelu, a Marković, Krstić i Tošić u Srbiji.

Na ekskluzivnom okupljanju u produkciji 25. BJF-a pridružiće im se kao gost saksofonista Jovan Miković, koji živi i radi u Nemačkoj.

Prve večeri nastupiće slavna hrvatska pevačica Gabi Novak i Croatian All Star Jazz Ensamble (feat. Gudački kvartet Kornelije, Kristijan Beluhan i Marko Đorđević), koje predvodi njen sin Matija Dedić, a vraća se onome što ju je i proslavilo na početku karijere krajem 50-ih - džez standardima.

Prva dama hrvatskog šlagera i zvezda ex-jugoslovenske zabavne muzike, trijumfalno se vratila džezu početkom novog veka. Posle prvog Porina za najbolje džez izvođenje (My Funny Valentine, 2002) dobila ih je čak četiri, zahvaljujući albumu “Pjesma je moj život” (2003), te postala prva dobitnica Porina za životno delo 2006.

Među najvećim zvezdama 25. BJF-a su članovi Dizzie Gillespie Allstars benda iz  SAD, koji će nastupiti 30. oktobra u Domu sindikata.
 
Gilespi je svirao na istoj sceni 1971. godine, na prvom BJF-u, a neki od njegovih saboraca još uvek sa uspehom čuvaju taj originalan zvuk velikih bendova.

Gilespi je nastupao na još četiri BJF-a (i 1972, 1974, 1981. i 1990), zbog čega jubilarni festival i priređuje omaž tom legendarnom džez trubaču.

U postavi koja će nastupiti na 25. BJF-u su njegovi dugogodišnji najbliži saradnici - basista John Lee (producent sastava), saksofonista i flautista James Moody (najbolji džez flautista 2009. prema kritici Down Beata) i trombonista Slide Hampton (dobitnik Gremija 1998, a nominovan 2005. i 2006). Njihov nastup biće i evociranje uspomene na čuvene nastupe The Giants of Jazz (Gillespie, Sonny Stitt, Kai Winding , Thelonious Monk , Al McKibbon i Art Blakey) na prva dva BJF-a u Domu sindikata.

Sadašnjost na 25. BJF-u predstaviće nagrađivane postave koje vode trubač Terence Blanchard, koji je već godinama autor muzike za filmove Spajka Lija, te saksofonista Joe Lovano (vernom rekonstrukcijom be-bop zvuka Čarlija Parkera), kao i pevač Kurt Elling (fantastičnog inovativnog vokala kojim uspeva da otpeva čak i Koltrejnove višeslojne melodije), dok će na budućnost ukazati izraelska klarinetistkinja Anat Cohen.

Zvezda savremenog američkog džeza i jedan od najpoznatijih saksofonista današnjice Joe Lovano nastupiće sa svojim nonetom 31. oktobra na Kolarcu, a predstaviće proslavljeni program rekonstrukcije originalnog be-bop zvuka iz kluba u njujorškoj 52. ulici.

Lovano je najveći kolekcionar nagrada u džez zajednici - sa više od 10 prvih mesta u kategoriji tenor saksofonista - prema mišljenju kritičara i čitalaca časopisa “Down Beat”, tri nagrade u apsolutnoj kategoriji džez muzičar godine (1995, 1996. i 2001), jednim Gremijem i četiri nominacije za tu najveću svetsku nagradu muzičke industrije.

Slavljen je i poštovan ravnopravno kod kritičara i publike, kao umetnik koji sa istom posvećenosću interpretira tradiciju i avangardu, istražuje veze džeza i popularne muzike, odnosno napolitanske pesme.

Iste večeri nastupiće i Anat Cohen, jedna od ubedljivo najvećih nada globalne džez scene, koja podjednako suvereno improvizuje na teme koje se protežu od džez klasika do jevrejskih narodnih melodija.

Njen izraz je mešavina tradicionalnog i savremenog džeza, evropske klasične muzike, brazilskog chora, argentinskog tanga, afro-kubana i jevrejskog folklora.

U završnici 25. BJF-a, 1. novembra na Kolarcu, nastupiće američki trubač Terence Blanchard, dobitnik ovogodišnjeg Gremija, kao i Kurt Elling, izdanak slavne čikaške škole (iz koje je prošle godine na BJF-u gostovala Patricia Barber) i jedan od najpoznatijih džez pevača današnjice.

Blanchard je, tokom 20-godišnje solo karijere, u koju je ušao posle škole u legendarnom sastavu Art Blakey & The Jazz Messengers, snimio je niz izvanrednih albuma, osvojio tri Gremija i dobio još nekoliko nominacija.

Jedan je od najtraženijih kompozitora filmske muzike, posebno uspešno sarađujući s herojem novog talasa afro-američkog filma, Spajkom Lijem. Takođe je direktor čuvene džez škole Thelonius Monk Institute of Jazz, a nastup na 25. BJF-u biće evropska premijera novog albuma “Choices”, kojom debituje u porodici čuvene produkcije Concord Jazz.

Elling je najuspešniji vokalni solista današnjeg džeza - svih sedam njegovih albuma (Blue Note i Concord) nominovani su za Gremi, što je nezapamćen slučaj u džez zajednici. Uspešno vlada raznim vokalnim tehnikama: pre svega vokalizom, ali i izvrsnim sketom, te nadahnutim izvođenjem baladnog repertoara. 

Rado prihvata i specijalne projekte, a piše i za balet i mjuzikle. Na evropskoj turneji promoviše novi album “Dedicated to You” - autentični osvrt na legendarnu saradnju Johna Coltranea sa pevačem Johnnyjem Hartmanom.

Osim koncerata u Domu sindikata i Kolarčevoj zadužbini, BJF i ove godine predstavlja ponoćni program u DOB-u.

Iako ove godine ima 25. izdanje, BJF je star zapravo 38 godina, a pauziranje tokom tragičnih 90-ih, prema navodima organizatora, može mnogo više da mu služi na čast, nego što mu se može uzeti za zlo, posebno što je taj diskontinuitet ogledalo opšteg društvenog diskontinuiteta, koji upravo obnavljanje BJF-a pokušava da premosti, vraćajući polako Beogradu veliki umetnički događaj međunarodnog kredibiliteta.

Dom omladine Beograda obnovio je BJF 2005. godine, a festival je u međuvremenu uvršten među manifestacije od posebnog značaja za grad.

Tokom burne istorije, BJF je bio jedan od pet najznačajnijih u Evropi, a ugostio je legende kao što su Majls Dejvis (Miles Davis), Čarli Mingus (Charlie Mingus), Dizi Gilespi (Dizzy Gillespie), Telonius Monk (Thelonius Monk) i Djuk Elington (Duke Ellington).

Elington je i započeo istoriju BJF-a, 31. oktobra 1971. godine, kada je sa svojim orkestrom otvorio prvo beogradsko izdanje čuvenog Njuport džez festivala.

BJF je osnovan 1974. godine kao samostalna manifestacija, u organizaciji DOB-a, a posle niza legendarnih muzičara koje je predstavio, 1990. održan je poslednji put pred 15-godišnju pauzu.

Sticajem okolnosti, BJF je bio jedna od manifestacija koju je najžešće pogodio raspad bivše Jugoslavije, pa od 1991. do 2005. nije bio više na spisku dešavanja koje čine beogradski kulturni život.

Pokrovitelj 25. BJF je Sekretarijat za kulturu grada Beograda, a podržale su ga i ambasade SAD, Izraela, Brazila, Holandije i Danske, Francuski kuturni centar i IN Hotel.

Pretprodaja karata, uključujući komplete po ceni od 3.600 dinara, počeće 25. septembra. Najjeftinija karta koštaće 800 dinara.

Sajt Doma omladine je www.domomladine.org, a program 25. BJF-a nalazi se i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org

(SEEcult.org)