Sombati - Bili smo heroji
Retrospektivna izložba Balinta Sombatija (Bálint Szombathy) “Bili smo heroji” (Hősök voltunk) biće otvorena 19. septembra u Modernoj galeriji “Likovni susret” u Subotici, a predstaviće jedan segment rada tog višestranog umetnika - njegove političke radove, od prvih iz 1971. godine, pa do najnovijih, načinjenih specijalno za tu izložbu.
To je prva samostalna izložba Sombatija u Subotici od 1987. godine, kada je izveo performans “Foto-foto” u Galeriji “Likovni susret”. Od tada, njegov umetnički, društveni i politički angažman ne jenjava, a vremenom postaje etabliran i na široj, evropskoj umetničkoj sceni.
Na izložbi, čiji je kustos Nebojša Milenković, zastupljeni su objekti, dokumentovani performansi, video instalacije, kao i tri nove instalacije.
Prema navodima Milenkovića, kontekst Jugoslavije i jugoslovenstva – njene zajedničke kulture, političkog, intelektualnog (umetničkog) i emotivnog nasleđa, bili su ako ne inicijalni pokretači, onda svakako tematsko jezgro oko kojeg se razvijala umetnost Sombatija, koja se zajedno sa kontekstom i sama menjala, nadograđivala i kontekstualno usložavala.
Milenković Sombatijevu umetnost posmatra u okviru četiri sadržinsko-formalne celine: angažovana (politička) umetnost, konceptualna (idea art), umetnost ponašanja (behaviour art) i umetnost znakova (semiološka ili semioumetnost).
Unutar tih oblasti, uz brojna preklapanja i poneko odstupanje, Sombati je ostvario produkciju od više hiljada umetničkih radova, realizovanih u gotovo svim medijumima prisutnim u (neoavangardnim) eksperimentalnim umetničkim praksama. Tu prilično preciznu kvalifikaciju treba dopuniti Sombatijevim bogatim uredničkim, teorijskim, polemičkim i književnim radom, naveo je Milenković u tekstu kataloga izložbe “Višak istorije kao umetnički materijal”.
Balint Sombati, Lenjin u Budimpešti, 1972.
Ističući da mnogostruke umetničke ostvarenosti svrstavaju Sombatija u red svestranijih autorskih ličnosti kako u jugoslovenskoj i srpskoj tako, podjednako, i u mađarskoj umetnosti, Milenković je konstatovao da je već decenijama zapravo savremenu srpsku i mađarsku kulturu malo ko povezuje na tako svestran i dinamičan način kao što to čini Sombati.
Izložba će biti otvorena do decembra u Modernoj galeriji “Likovni susret”, koja je organizuje sa Galerijom “dr Vinko Perčić”.
Sombati će uoči otvaranja izložbe izvesti perfomans u Galeriji “dr Vinko Perčić”, u kojoj će biti predstavljen deo radova.
Vizuelni identitet izložbe uradila je Virag Molnar-Čikoš, a postavku prati ilustrovani katalog.
Izložba je realizovana uz podršku Ministarstva kulture i informisanja Srbije, Pokrajinskog sekretarijata za kulturu i javno informisanje Vojvodine, Nacionalne fondacije za kulturu Mađarske (Nemzeti Kulturális Alap) i Grada Subotice, uz pomoć Gradskog muzeja Subotica, Odseka za zajedničke poslove Gradske uprave Subotice, JKP “Pogrebno” u Subotici, Muzeja savremene umetnosti Vojvodine i Radio-televizije Srbije.
Blog izložbe je http://bilismoheroji-likovnisusret.blogspot.com
(SEEcult.org)
