Muzej savremene umetnosti u Beogradu najavio je od 8. maja retrospektivu vajara Zdravka Joksimovića sa radovima nastalim od kraja 1980-ih do danas, uključujući skulpture, objekte, ali i crteže koji su značajan segment njegovog rada i još jedno polje intenzivnog promišljanja percepcije i asocijativne moći oblika.
Izložba “Svetlucavo prijateljstvo”, čiji je kustos Miroslav Karić, specifična je po tome što retrospektivni pregled ne razvija linearno, već kroz paralelne hronološke tokove Joksimovićevog stvaralaštva. Otvorena struktura postavke će, u namenski osmišljenom tempu promena tematskih celina, publici dati dinamične uvide u početke, faze, preokrete, ponovna otkrivanja unutar jedne kontinuirano tragalačke umetničke prakse.
Izložba je koncipirana u 12 celina čije okosnice čine različiti tematski fokusi autorovih interesovanja, od istraživanja izražajnih potencijala likovno plastičkih principa, kroz materijale i tehnike, preko bavljenja fenomenima telesnog, biomorfološkog i erotskog i preispitivanja religiozne ikonografije i simbolike, do ličnih, svojevrsnih omaža bivšoj Jugoslaviji i opusu umetnika Bore Iljovskog.
Poslednje gotovo četiri decenije, kako podseća MSUB, umetnička praksa Joksimovića prepoznata je i etablirana kroz bogat skulptorski opus, uz neretke umetnikove iskorake i u druge medije, koji su blisko vezani za njegova istrajna promišljanja pojmova skulpture i likovnog oblikovanja u proširenom polju.
Kao jedan od protagonista nove beogradske skulptorske scene, krajem 80-ih i početkom 90-ih godina XXgveka, Joksimović početne impulse i inicijacije u istraživanju heterogenog sveta materijala i predmeta do danas kontinuirano idejno i produkcijski razvija u pravcima ispitivanja formalnih i semantičkih mogućnosti skulptorskog dela, naveio je MSUB u najavi.
Zapitanost od čega sve skulptura može biti napravljena odvela ga je, kako je navedeno, u pasionirani rad sa najrazličitijim vrstama kako standardnih, vajarskih, tako još više i atipičnih materijala, koji su mu ujedno otvarali prostor eksperimentisanja u pogledu tehničko-tehnoloških i manuelnih postupaka i procedura. Jednom otkrivena i usvojena sloboda kombinovanja, kolažiranja, asamblažiranja tekstura, oblika, namena, estetskih i upotrebnih predznaka materijalnih i predmetnih sadržaja, za kojima je umetnik u stalnoj potrazi, za rezultat je imala građenje istančane vizuelne poetike i skulptorskog senzibiliteta. To se najpre ogleda u nastojanjima medijskih definisanja Joksimovićevih dela, gde se odrednice skulptura, objekat, instalacija ili, recentnije, readymade slika uzimaju tek kao polazište u interpretiranju njihovog suštinskog karaktera, naglašenog kroz procese oblikovanja koji istovremeno podrazumevaju konvencionalne skulptorske principe i njihovu reinvenciju.
Za autora, u tom smislu, u prvi plan dolaze transformativni potencijali odnosa, intencionalnih spajanja, slučajnih susreta, štimovanja i sučeljavanja svih elemenata jedne likovne celine, naročito ako su u mogućnosti da prenesu određenu priču ili impresiju, odnosno da se asocijativno povežu sa formama života i životnih stanja, što će umetnika tematski najviše zanimati.
Za Joksimovića je narativnost imanentna skulpturi jer, za početak, inicira ideju o nastanku nekog dela, sastavni je deo istorije i “simboličkog” prtljaga svakog upotrebljenog materijala ili predmeta, a sama se razvija u njihovim novouspostavljenim relacijama, vezama, zapletima, do krajnjih vizuelnih i značenjskih ishodišta. Sadržani u lucidnim zapažanjima, duhovitim komentarima, ironičnim opaskama, poetskim sažimanjima, umetnikovi radovi ne pretenduju da sa posmatračem razmene značajnu poruku ili univerzalnu istinu, već da na suptilan način reflektuju dimenziju svakodnevne egzistencije, ma koliko ona bila burna, naveo je MSUB.
Njihov utisak, kako je istaknuto, uokviruje Joksimovićeva sposobnost da mikro i makro narative učini materijalno opipljivim, bliskim, kroz iskustvo oblika, boja, taktilnih senzacija, estetskih i utilitarnih funkcija, organskih procesa, prirodi svojstvenih zakonitosti, savremenih društvenih dinamika.
Dodatni parametar za razumevanje i doživljaj dela Joksimović unosi sa nazivima, ponekad magritovski subverzivnim ili sročenim u stih, ostavljajući ih posmatraču i kao ključ i kao otvoren prostor za dalje (s)misaono otkrivanje vizuelnih situacija, uprizorenja i proizvedenih formi.
Zdravko Joksimović (1960, Buče, Crna Gora) diplomirao je, magistrirao i doktorirao na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu, na kojem i radi od 1992. godine, a 2014. izabran u zvanje redovnog profesora.
Izlagao je na 50 samostalnih izložbi u zemlji i inostranstvu, kao i na brojnim grupnim izložbama u više evropskih i svetskih gradova (Bratislava, Varšava, Lisabon, Strazbur, Pariz, Budimpešta, Moskva, Amsterdam, Zagreb, Vašington i dr.). Izveo je sedam javnih skulptura u inostranstvu, među kojima su Demfer – Š kao šuma (Blair Atholl, Škotska), kao i skulptura Quick Healing (Ohtawara, Japan). Učestvovao je na međunarodnim simpozijumima u Japanu, Škotskoj, Austriji, Španiji, Hrvatskoj, Sloveniji, Bosni i Hercegovini, Poljskoj.
Dobitnik je više nagrada iz oblasti likovne umetnosti, među kojima je i Politikina nagrada 2016. za izložbu “Reanimacija umetnika” posle 30 godina u Kući legata u Beogradu. Takođe, dobitnik je prve nagrade za spomenik Isidori Sekulić 2013. godine, prve nagrade za spomenik Đurđu Brankoviću u Smederevu 2022. godine, kao i nagrade “Sava Šumanović” za 2024. godinu.
Autor je spomenika Zoranu Đinđiću postavljenog u Prokuplju 2008. i spomenika Karlu Maldenu koji je postavljen na zgradi Jugoslovenske kinoteke 2019. godine.
Dela mu se nalaze u najvažnijim javnim i privatnim kolekcijama u Srbiji, kao i u više muzejskih i privatnih kolekcija u inostranstvu (Crna Gora, Španija, Bosna i Hercegovina, Izrael, Holandija, Engleska, Škotska, Austrija, Švajcarska, Bugarska).
Za realizaciju izložbe “Zdravko Joksimović – Svetlucavo prijateljstvo” MSUB posebno zahvaljuje muzejima savremene umetnosti Vojvodine i Republike Srpske, narodnim muzejima Srbije, Šumadije, Požarevca i Pančeva, Umetničkoj galeriji “Nadežda Petrović”, Muzeju grada Beograda, kulturnim centrima Pančeva, Beograda i Sopota, Centru za likovno obrazovanje – Šumatovačka, Galeriji savremene umetnosti Niš, Muzeju Zepter, umetničkim kolekcijama Wiener Städtische osiguranje a.d.o. Beograd, Yettel, Publikum, galerijama Arte, B2, Rima, X Vitamin, Viline Vode, H2O (Barselona), kao i brojnim privatnim kolekcionarima i vlasnicima Joksimovićervih dela.
Izložba će biti otvorena do 25. avgusta.
U MSUB-u, inače, do 16. juna je otvorena izložba “Javno telo”, a u Legatu Milice Zorić i Rodoljuba Čolakovića još samo do 11. maja moguće je obići izložbu “Future of Melancholia”.
(SEEcult.org)