U čast Ivana Picelja
Muzej savremene umetnosti u Zagrebu obeležava 60 godina delovanja, između ostalog, i izložbom arhiva i biblioteke Ivana Picelja (1924-2011) u svojoj NO galeriji, a 1. oktobra otvara i izložbu “Ivan Picelj iz Arhiva Toše Dabca”.
Izložba “Merci Picelj: Iz Arhiva i knjižnice Ivana Picelja” jedan je od glavnih događaja kojima MSU Zagreb obeležava 60 godina delovanja, a u sklopu te prezentacije organizovana je i izložba “Ivan Picelj iz Arhiva Toše Dabca” u Dabčevom Arhivu na čuvenoj adresi Ilica 17.
Vrlo obiman i izuzetno vredan arhiv i biblioteku Picelja, koji su sačuvani netaknuti u porodičnom stanu u Gajevoj 2B u Zagrebu, umetnikova ćerka Anja Picelj-Kosak poklonila je MSU 2012. godine. Arhivska građa obuhvata fotodokumentaciju, pisma i korespondenciju poslovnog i privatnog karaktera, filmove, video trake, digitalne zapise, plakate i mape plakata, skice i radove, čestitke, lične predmete i dokumenta Picelja. Knjižna građa se sastoji od kataloga samostalnih i grupnih izložbi, monografija, knjiga, stručnih časopisa i drugih publikacija.
Izložba predstavlja najvažnije elemente arhiva i biblioteke na vizuelno atraktivan i publici zanimljiv način, pokazujući kako je arhiv strukturiran i na koji način će pomoći budućim istraživačima u dobijanju uvida u život i rad samog autora, ali i nekih delova umetničke scene druge polovine 20. veka u Hrvatskoj.
Uz arhivsku i knjižnu građu, izložba u NO galeriji obuhvata i reljefe Picelja koje je predstavio 1965. godine u galeriji Howard Wise u Njujorku. Takođe, uz pomoć fotografija Damira Fabijanića evocira se radni i životni prostor Picelja, umetnika koji je svojim delovanjem podsticao promene u hrvatskoj umetnosti i uticao na generacije umetnika i dizajnera.
Portret Ivana Picelja, Zagreb, 1962. Snimio Tošo Dabac
Rođen 1924. u Okučanima, a preminuo 2011. u Zagrebu, Picelj je bio među prvim protagonistima geometrijske apstrakcije u vreme dominacije socrealizma krajem 40-ih i početkom 50-ih godina 20. veka. Posebno je istaknut njegov doprinos na području grafičkog oblikovanja, naročito dizajna plakata.
Picelj je bio suosnivač i član grupe EXAT 51, čiju je prvu izložbu priredio 1952. u svom stanu u Zagrebu. Sa Aleksandrom Srnecom i Vojinom Bakićem izlagao je 1959. u Galeriji Denise René u Parizu (predgovore su pisali Michel Seuphor i Victor Vasarely), a nakon toga je usledila plodna i dugogodišnja saradnja.
Bio je jedan od inicijatora međunarodnog pokreta Novih tendencija, izlagao je na prvoj izložbi 1961. u Gradskoj galeriji savremene umetnosti (GGSU), te kasnije na svim izložbama u Zagrebu i u Evropi.
Sa GGSU, današnjim MSU-om, Picelj je sarađivao od osnivanja 1954. godine, oblikujući njene plakate, pozivnice i kataloge izložbi i celokupni vizuelni identitet.
Učestvovao je, između ostalog, i u organizaciji i oblikovanju čuvene Didaktičke izložbe 1957, te izlagao radove na grupnim i samostalnim izložbama GGSU/MSU.
O zanimljivoj zagrebačkoj kulturnoj sceni 50-ih i 60-ih godina, kada je Zagreb, zbog aktivnosti koje je inicirala tadašnja GGSU postao važan i u evropskim okvirima, svedoče i brojne dokumentarne fotografije Toše Dabca.
U Dabčevom foto ateljeu u Ilici 17 uporedo se i dogodila neka vrsta melting pota kreativnih ličnosti različitih profila. Redovni gosti Dabčevog ateljea, ponekad povezani zajedničkim poslovnim angažmanima, ali i zbog dinamične kreativno propulzivne i zabavljačkim duhom samog vlasnika prožete atmosfere, bili su i Ivan Picelj, Božo Bek, Radoslav Putar, Boško Petrović, Nenad Gattin, Vera Horvat-Pintarić, Ivan Vitić, Mihailo Arsovski…
Saradnja, a kasnije i prijateljstvo Picelja i Dabca počela je 50-ih godina 20. veka, a prema navodima kustoskinje Marine Benažić, verovatno bi trajala i danas da su oba umetnika živa. Bliska umetnička saradnja ateljea Dabac i Picelja nastavljena je i nakon Dabčeve smrti (1970).
Upravo na inicijativu Dabca, Picelja i nekolicine ljubitelja fotografije (Mladen Tudor, Albert Goldstein, Slobodan Tadić i Nenad Popović), u Arhivu je početkom 80-ih osnovana galerija u kojoj je sledećih godina priređeno više od 40 izložbi i radionica domaćih i međunarodnih umetnika fotografije.
Zahvaljujući Picelju, inače, Dabčev atelje je i preimenovan u Arhiv Tošo Dabac.
Izložba “Ivan Picelj iz Arhiva Toše Dabca” biće otvorena u Arhivu Tošo Dabac do 2. februara 2015. godine, dok je izložba “Merci Picelj: Iz Arhiva i knjižnice Ivana Picelja”, čija je autorka Snježana Pintarić, otvorena u NO galeriji MSU otvorena do 19. oktobra, ali će biti dostupna posetiocima i nakon zvaničnog zatvaranja.
(SEEcult.org)
