Svet u malom na 27. MFEF-u
Međunarodni festival etnološkog filma (MFEF) u Beogradu prikazaće od 9. do 13. oktobra više od 50 ostvarenja iz 27 zemalja, a prema rečima selektora, tematski su zastupljeni i etnologija i kulturno nasleđe, i bavljenje ritualima, ali i priče o borbi čoveka sa društvenim sistemom, o migracijama, pitanjima identiteta…
Program 27. MFEF-a biće prikazan u Etnografskom muzeju i u Jugoslovenskoj kinoteci, u kojoj je 8. oktobra, kao svojevrstan uvod, predstavljen izbor dokumentarnih filmova autora Kamenka Katića.
Festival će svečano biti i otvoren 9. oktobra u Kinoteci filmovima “Fragmenti svetlosti” (Estonija), “Jeru mi prosi dulger Nikola: Galipoljski Srbi” (Srbija) i “Žene” (Norveška), dok će narednih dana projekcije biti održavane u Etnografskom muzeju, najavljeno je 8. oktobra na konferenciji za novinare MFEF-a, čiji je program podeljen na četiri celine - takmičarsku selekciju, informativni, studentski i specijalni program.
U takmičarskoj selekciji je 26 ostvarenja, od oko 120 prijavljenih, a odabrali su ih dr Marko Stojanović i Ivana Todorović, koji su tražili kvalitet i autorski pristup.
Prema rečima Stojanovića, zanimljivo je pratiti različite pristupe glavnim festivalskim temama u domaćoj produkciji i u onome što dolazi iz sveta - gledati šta boli i raduje ljude na ovim prostorima, a šta one u drugim zemljama.
Kako sam postao ono što sam bio, Republika Koreja
Prema navodima selektora, u ponudi inostranih filmova prepoznaju se trendovi svojevrsne introspekcije kroz posmatranje Drugih, potom antropološki, tzv. pogled sa strane, za daleke i autorima često (i još uvek) egzotične civilizacije i kulture, te, uz sve to, neka vrsta “globalnog pogleda u procese globalizacije”. Nasuprot tome, domaća ponuda i filmovi iz okruženja mahom su okrenuti ka pitanjima i problemima prepoznavanja nekadašnjih markera identiteta, njihove dekonstrukcije i na tome utemeljenim procesima izgradnje novih identitetskih nivoa i celina, pri živim, a sada već decenijama dugim procesima postratne jugotranzicije.
Među filmovima u takmičarskom programu su i domaći “Banatski bluz” Radovana Đerića, “Slatko od ništa” Borisa Mitića, “Cipovka” Jelene Vukomanović, “Kovačka vatra” Dobrivoja i Dobrile Pantelić, “Dejan” Slađana Stojanovića, te “Jeru mi prosi dulger Nikola, Galipoljski Srbi” Svetlane Miljanić, koji će biti prikazan na otvaranju, a priča je o srpskom stanovništvu iz Srema koje je, nakon osvajanja Sremske despotovine, sultan Sulejman Zakonodavac naselio u devet sela Galipoljskog poluostrva. Njihov način života u tim selima, odnosi sa Grcima, Turcima i drugima, ratovi nakon kojih su bežali sve do Jagodine i Niša, pa se vraćali na Galipolje, nisu uticali da zaborave svoj starosrpski jezik, pesme i običaje koje su doneli u Makedoniju, u mesto Pehčevo, gde su preseljeni 1922. godine.
U takmičarskom programu iz regiona će biti prikazan i film “Čarobnjak iz Mutnja” Branka Lazića iz BiH, a u Informativnoj sekciji našli su se, uz srpske filmove “Vidimo se za molitvu” Gordane Pajić i “Svadbeni običaji u kosmajskom kraju” Dalibora Pešića, i hrvatski “Pelješki ponos” i “Mara Danušina” Davora Borića i “Hiša” Iva Kuzmanića, te “Sa o Roma, 50 years viewing” Daniela Petrovskog.
Izvršni direktor Festivala Saša Srećković istakao je raznovrsnost programa, koji je sastavljen tako da prati aktuelne trendove proučavanja i filmskog zapisivanja baštine i tradicije različitih naroda i kultura.
“Mada smo niskobudžetni festival, imamo i nekoliko hitova i specijalne programe”, rekao je Srećković.
Ove godine u fokusu je Indija sa šest filmova u programu Indiografija, a biće prikazani i nagrađeni filmovi sa Festivala etnografskog filma iz Pekinga, kao i serija Hrvatske radio televizije “Etnoforenzičari”.
Srećković je najavio i pičing forum na kojem će, u saradnji s Balkanskim dokumentacionim centrom iz Sofije, biti predstavljeno 10 do 15 filmova u nastajanju na temu nematerijalnog kulturnog nasleđa.
Vidimo se sutra ako Bog da, Španija/Norveška
Gran pri “Dragoslav Antonijević”, kao i nagrade za najbolji domaći film, najbolji inostrani i najbolji studentski film, doneće žiri čiji su članovi autorka dokumentarnih filmova Anita Panić, direktor Jugoslovenske kinoteke Jugoslav Pantelić i direktor Hrvatskog audiovizuelnog centra (HAVC) Daniel Rafaelić.
Anita Panić je istakla da će filmove gledati sa pažnjom i ljubavlju, dok je Rafaelić izjavio da mu je čast da učestvuje u žiriju na festivalu koji odlikuju tradicija i kvalitet.
“Gledajući katalog i na osnovu filmova koje sam ranije već video, mislim da je na programu ono najintrigantnije u ovoj oblasti na svetskom nivou”, rekao je Rafaelić.
Ističući da mu je drago što su zastupljeni filmovi iz Hrvatske, Rafaelić je ocenio da je i srpska produkcija dobra, primetivši da “ovi prostori imaju velku etnografsku tradiciju, počev od braće Manaki”.
Šaman, Španija/Mongolija
Jugoslav Pantelić je ocenio da 27. MFEF nudi publici raznolik, bogat i izuzetno vredan program u kojem svako prema svojim afinitetima može da izabere film koji će mu pružiti bolji uvid i razumevanje sveta i društva, ali je skrenuo pažnju i na značaj etnološkog filma kao dokumenta.
“Kada mi u Kinoteci gledamo stare materijale, briše se razlika između dokumentarnog video zapisa i profesionalno režiranog filma. Važnost snimljenog materijala je bitnija. Zahvaljujući bogatoj arhivi, mi danas imamo uvid u običaje, način života, izgled gradova, jer takav film je najbolji hroničar određene epohe, što je i cilj ovakvih filmskih manifestacija“, rekao je Pantelić.
Prema propozicijama MFEF-a, svi filmovi ostaju u fundusu Etnografskog muzeja.
“Oni mogu biti inspiracija i dobar izvor za dalja istraživanja. Tako Festival dopunjava ono čime se bave različita odeljenja Etnografskog muzeja, dajući sliku sa terena kao dokument i argument u oblasti kulturnog nasleđa”, rekao je Marko Stojanović.
Festival etnološkog filma pokrenut je 1992. godine u želji da se jednim događajem obuhvate filmska ostvarenja koja za temu imaju folklor i običaje balkanskih i slovenskih naroda, mahom televizijske produkcije. Ubrzo je prerastao u manifestaciju koja obuhavata zavidan obim tema iz kulturne i socijalne antropologije sa svih kontinenata. Misija MFEF-a je da iznova podseća na značaj kulturnog nasleđa, te da javnosti pruža sliku o bogatstvu i raznovrsnosti kultura.
Festivalski sajt je etnofilm.org, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org, kao i u prilogu (pdf).
(SEEcult.org)
