Suprematistička tranzicija i transmisija

Novosadski multimedijalni umetnik Dragan Vojvodić izveo je u Rijeci performans “Suprematistička tranzicija” i umetničku akciju “Suprematistička transmisija”, povezujući buduću lokaciju Muzeja moderne i savremene umetnosti (MMSU) u nekadašnjoj fabrici “Rikard Benčić” i Titov brod “Galeb”.

U skopu umetničke rezidencije Kamov, kao vid saradnje Muzeja savremene umetnosti Vojvodine u Novom Sadu i MMSU, Vojvodić je 31. jula realizovao performans “Suprematistička tranzicija”, dok je narednog dana izveo umetničku akciju “Suprematistička transmisija”.

MMSU se seli u prostor bivše fabrike zahvaljujući projektu Evropske prestonice kulture 2020. godine, čiji je umetnički direktor Slaven Tolj, jedan od najznačajnijih hrvatskih savremenih vizuelnih umetnika, a takođe i upravnik riječkog MMSU-a. U okviru projekta Rijeka 2020, MMSU se seli u bivši industrijski kompleks “Rikard Benčić” koji bi trebalo da potane novi kulturni centar u čijem će se krugu, pored tog muzeja, naći i Gradska biblioteka i Muzej grada Rijeke.

U okviru tog projekta, planirana je i obnova Titovog broda “Galeb”, koji je zapušten i ruiniran ukotvljen u riječkoj luci, a uprkos negodovanju desnice, trebalo bi da postane muzej. Upravo te dve ključne tačke povezao je Vojvodić, izvevši performans “Suprematistička tranzicija” u prostoru budućeg MMSU-a, gde je započeo i umetničku akciju “Suprematistička transmisija”, a nastavio ju je put Korza i uz obalu sve do broda “Galeb”.

Suprematistička tranzicija, foto: Ljiljana Maletin

Performans i akcija Vojvodića, koje je producirao MMSU, deo su dvogodišnjeg projekta tog umetnika, a podstaknuti su stogodišnjicom nastanka Maljevičevog “Crnog kvadrata na beloj pozadini” i 20-godišnjicom završetka ratova na prostoru bivše Jugoslavije, te međusobnim odnosom različitih umetničkih i društvenih tranzicijskih procesa.

Suprematistička transmisija, foto: Ljiljana Maletin

Inicijalni performans Vojvodić je izveo na svečanom otvaranju međunarodnog festivala Dunavski dijalozi u Galeriji Rajka Mamuzića u Novom Sadu (2015).

Performans realizovan u Rijeci sačinjen je od istih segmenata koji su postavljeni u drugačiji kontekst: video-rada (paradigma ex-YU prošlosti), akta slikanja Maljevičevog “Crvenog kvadrata” (simbola revolucije) i paljenja baklji u samoj završnici performansa (oznaka destrukcije).

Suprematistička tranzicija, foto: Ljiljana Maletin

Akciju s performativnom strukturom, Vojvodić je prethodno izveo u projektima u Bergenu (Norveška, 2015) i Sarajevu (BiH, 2016).

I u Rijeci je, zahvaljujući “Crvenom kvadratu”, koji je, mapirajući ključne kulturološko-sociološke tačke, ostatke stvarne i imaginarne prošlosti, proneo ulicama, panorama grada prisvojila novu semantiku, a urbani prostor je, na jednom metaforičnom nivou, preobražen u estetski.

Buduća zgrada MMSU Rijeke, u kojoj je Vojvodić realizovao performans, zvanično bi trebalo da bude otvorena krajem septembra retrospektivnom postavkom “Anticipator kriza − kuda idemo ne pitajte” hrvatskog performera i multimedijalnog konceptualnog umetnika Tomislava Gotovca.

Ljiljana Maletin / SEEcult.org