Šumanović Slobodanu Kojiću
Nagrada “Sava Šumanović” za likovnu umetnost za 2013. godinu dodeljena je vajaru Slobodanu Kojiću iz Kikinde, koji je poznat i kao osnivač Internacionalnog simpozijuma skulpture u terakoti Terra.
Kojić je 16. dobitnik nagrade “Sava Šumanović”, koju su ustanovili Galerija “Bel art” i Novosadski sajam, a uručena mu je 3. marta na 19. izložbi umetnosti Art ekspo u Novom Sadu.
Kojiću je dodeljena nagrada jednoglasnom odlukom žirija koji su činili direktor Galerije likovne umetnosti poklon zbirke Rajka Mamuzića u Novom Sadu Lazar Marković, galeristkinja i direktorka Galerije "Bel Art" Vesna Latinović i likovni kritičar Sava Stepanov iz Novog Sada.
Žiri je istakao u obrazloženju značajno mesto koje Kojićeve skulpture imaju u savremenoj srpskoj umetnosti.
Ističući da skulptorsko stvaralaštvo Kojića traje već četiri decenije, žiri je naveo da u tokovima vojvođanske, srpske i jugoslovenske umetnosti njegova skulptura, počev od sredine 70-ih godina 20. veka, pa sve do danas, na “jedan tihi i nenametljivi način traje kao niz adekvatnih i autoritativnih reakcija na izazove i impulse sveta, vremena i aktuelne umetnosti”.
“Zahvaljujući izuzetno čvrstim koncepcijskim postavkama sasvim primerenih biću skulpture, zahvaljujući sposobnosti da svoj plastički iskaz zasnuje na neprikosnovenosti forme, kao i na autohtonoj i univerzalnoj snazi likovnih i skulptoralnih elemenata”, Kojić je “kontinuirano ostvarivao delo koje svojom konstitucijom zrači univerzalnim formalnim i metaforičkim značenjima”, naveo je žiri u obrazloženju, ističući da Kojićeva skulptura istovremeno odaje utisak ekspresivnosti, gestualnosti, sugestivne snage i egzistencijalne energije, ali i zasebne senzibilnosti u kojoj postoji specifičan genius loci proistekao iz umetnikove opsesivne posvećenosti zavičajnim ravinčarskim prostranstvima.
Prema navodima žirija, Kojićeva skulptura je izrazito subjektivistički označena, a ostvarena forma je potpuno personalizovana i ima svojevrsni autobiografski karakater.
“Sve je to u Kojićevoj skulpturi sintetisano, sve je suvereno organizovano - uvek sa punom svešću o karakteru i duhu vajarskog medija i skulptorske umetnosti”, naveo je žiri, dodajući da zbog toga celokupno Kojićevo delo predstavlja jedan od najznačajnijih stvaralačkih opusa u likovnoj umetnosti u Srbiji u kojem je ostvaren “istinski uzlet stvaralačkog duha”.
Neposredan povod za dodelu nagrade Kojiću je samostalna izložba održana u Galeriji SANU - Ogranak u Novom Sadu tokom septembra 2013. godine, na kojoj je prikazana serija reljefa i niz skulptura manjeg formata.
Žiri je imao u vidu i nezaobilazan podatak u Kojićevoj umetničkoj biografiji o njegovom angažmanu na pokretanju, koncepcijskom uređenju i dugogodišnjem uspešnom rukovođenju Internacionalnim simpozijumom skulpture Terra u Kikindi. Ponajviše zahvaljujući Kojiću, Terra je tokom 42 godine delovanja postala snažan centar skulptorske umetnosti Srbije i čitavog regiona, istakao je žiri.
Kojiću su nagradu uručili zamenik pokrajinskog sekretara za kulturu i javno informisanje Vojvodine Milorad Đurić, Vesna Latinović i direktor za komercijalne poslove Novosadskog sajma Bojan Gajić.
“Nije važno da li je Kojić nagradu dobio za lični umetnički rad ili za pregalaštvo i angažman na društevnom polju. Žiri ne bi pogrešio ni u jednom slučaju, jer Kojić radi četiri decenije i zaslužio je nagradu u oba segmenta”, rekao je Đurić.
Kojić je rekao da se divio pejzažima Šumanovića još kao dete.
“On je imao umeće da uhvati i zamrzne trenutak i niko bolje od njega nije slikao vojvođanski vazduh. Vojvodina jeste čudo, bila je to i biće, a samim tim i inspiracija mnogih umetnika”, rekao je Kojić, rođen u Kikindi 1944. godine, a diplomirao i magistrirao na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu, na Odseku vajarstvo u klasi Miodraga Popovića.
Kojić je dobitnik brojnih prestižnih nagrada i učesnik mnogih izložbi, vajarskih kolonija i simpozijuma u zemlji i inostranstvu. Član je Udruženja likovnih umetnika Srbije (ULUS) i Udruženja likovnih umetnika Vojvodine (ULUV) i redovni profesor na Akademiji likovnih umetnosti na Cetinju.
Internacionalni simpozijum Terra u Kikindi osnovao je 1982. godine i od tada ga neprekidno vodi.
Galerija "Bel art" priredila je i mapu grafika dosadašnjih dobitnika nagrade “Sava Šumanović” u tiražu do 20 primeraka, od kojih će dva primerka dobiti muzeji savremene umetnosti u Novom Sadu i Beogradu.
Tim povodom je u Auli Novosadskog sajma postavljena i izložba radoba objavljenih u mapi.
Među njima su radovi Mrđana Bajića, Zdravka Mandića, Duška Otaševića, Miodraga B. Protića, Milana Blanuše, Milete Prodanovića, Balinta Sombatija (Szombathy), Mire Brtke, Vladimira Veličkovića, Zvonimira Santrača i prošlogodišnjih dobitnika, nedavno preminule vajarke Olge Jevrić i istoričara umetnosti Jerka Denegrija.
Nagrada "Sava Šumanović" podrazumeva novčani iznos, diplomu i plaketu sa likom Šumanovića, rad akademskog vajara Save Halugina.
Prvi dobitnik te nagrade bio je 1999. godine Dragomir Ugren (Novi Sad), a dobitnici su i Zdravko Mandić iz Zrenjanina (2000), beogradski umetnici Mrđan Bajić (2001), Dušan Otašević (2002) i Miodrag B. Protić (2003), Živko Grozdanić iz Novog Sada/Vršca (2004), Milan Blanuša iz Beograda/Vršca (2005), Mileta Prodanović iz Beograda (2006), Balint Sombati (Szombathy) iz Novog Sada/Budimpešte (2007), Dragoljub Raša Todosijević iz Beograda (2008), Mira Brtka iz Stare Pazove (2009), Vladimir Veličković (2010) iz Beograda/Pariza, te Radomir Damnjanović Damnjan (2011), koji već decenijama živi i deluje u Beogradu i Milanu, te skulptorka Olga Jevrić i istoričar umetnosti i kritičar Jerko Denegri za 2012.
(SEEcult.org)
