Servantes Ponjatovskoj

Meksička književnica i novinarka Elena Ponjatovska (Poniatowska) dobitnica je nagrade Servantes za 2013. godinu, najprestižnijeg priznanja za književnost na španskom jeziku.

Španski kralj Huan Karlos uručio je Ponjatovskoj nagradu 23. aprila, na ceremoniji u rodnom mestu Migela de Servantesa (Miguel de Cervantes), jednog od najvećih španskih pisaca u istoriji.

Ponjatovska (81) je tek četvrta žena koja je dobila nagradu Servantes, ustanovljenu 1976.

Ponjatovska je u svojim delima često istraživala temu socijalne nepravde u svojoj domovini.

Jedno od njenih najpoznatijih dela je “Masakr u Meksiku” (Massacre in Mexico), hronika ubistva na stotine studenata koji su protestovali 1968. godine u Meksiko Sitiju. Vojni zločin nad studentima opisala ej kroz intervjue sa svedocima i rodbinom žrtava.

U delu “Nothing, Nobody: The Voices of the Mexico City Earthquake” fokusirala se na posledice zemljotresa 1985. godine u kojem je stradalo više od 10.000 ljudi, kao i na odsustvo odgovarajuće akcije vlasti.

Rođena u Parizu u poljsko-francusko-meksičkoj porodici, Ponjatovska se preselila u Meksiko uoči Drugog svetskog rata, kada joj je bilo deset godina.

Započela je karijeru kao novinarka u listu “Excelsior”, a to iskustvo obeležilo je i njenu književnost.

Između ostalog, pisala je i o ulozi žena u istoriji Meksika (Las Soldaderas: Women of the Mexican Revolution).

Među njenim najznačajnijim delima su i “Here's to You, Jesusa” (1969), “Tinisima” (2006) i “Leonora” (2011).

Primajući nagradu, podsetila je najpre na kolumbijskog pisca Gabrijela Garsiju Markesa (Gabriel Garcia Marquez), koji je nedavno preminuo, ističući da je njegov uticajni roman “Sto godina samoće” dao “Latinskoj Americi krila”.

Pomenula je i Servantesov roman “Don Kihot”, a u govoru se osvrnula i na sunarodnike koji imaju manje sreće u životu i stalnu borbu njihovih žena.

Nagrada Servantes, koja se dodeljuje za književnost na španskom jeziku, vredna je 125.000 evra.

Jedine žene koje su, osim Ponjatovske, dobile do sada nagradu Servantes su španske književnice Ana Maria Matute za 2010. i Maria Zambrano za 1988. godinu, te Dulče Maria Loynaz iz Kube za 1992.

*Foto: Ministarstvo kulture Španije

(SEEcult.org)