Pupinova umetnost darivanja
Izložba slika iz Legata Mihajla Pupina u Narodnom muzeju u Beogradu, koji predstavlјa plemeniti primer dobročinitelјstva u teškim vremenima obnove postradalog muzeja nakon Prvog svetskog rata, biće otvorena 22. marta u Galeriji RTS-a.
Veliki naučnik, pronalazač i profesor Mihajlo Pupin Idvorski (1858-1935) najpre je 1923. godine poklonio Narodnom muzeju dva remek-dela srpskog slikarstva XIX veka - slike Uroša Predića “Hercegovački begunci” (1889) i “Siroče” (1888), a kupio ih je 1889. godine na velikoj međunarodnoj izložbi u Parizu, na kojoj je učestovovala i Kralјevina Srbija.
Umetnička dela koja su Pupinovim sredstvima otkupljivana za Narodni muzej i postala deo njegovog fonda su i slike: Paje Jovanovića “Portret Mihajla Pupina” (1903) i “Portret Varvare Pupin” (1903), Konstantina Danila “Portret gospođe Vajling” (1835-1840) i “Portret g-đe Teteši” (1835-1840), Vlaha Bukovca “Ruđer Bošković” (1919), Nikole Aleksića “Portret žene sa belom kapom” (1851), Novaka Radonića “Portret Dimitrija Saračevića” (1857) i “Portret Perside Saračević” (1857), Pavla Simića “Portret prote Jovana (Inokentija) Pavlovića” (1853) i Georgija Bakalovića “Portret Jevrema Obrenovića” (1835).
Uroš Predić, Siroče (1888)
Sredstvima Pupinove zadužbine nabavlјen je i “Autoportret” Stevana Aleksića iz 1919. godine, kao i portreti trgovačke porodice Jovičević iz Donjeg Milanovca – Jovana, supruge Ljubice i ćerke Mileve, kao i beogradskog trgovca Miše Živanovića, koje je sredinom XIX veka naslikao poznati portretista Uroš Knežević.
Uroš Predić, Hercegovački begunci (1889)
Pupin je, nakon što je Narodni muzej pretrpeo u Prvom svetskom ratu nenadoknadive gubitke, prepoznao kao svoju obavezu da doprinese oporavku te najstarije muzejske institucije u Srbiji. Osnovao je 1923. godine Fond pri Narodnom muzeju, koji je kasnije nazvan Legat Mihajla Pupina, a osnovan je u cilјu istraživanja i publikovanja monografija o srpskim starinama, kao i sa namerom da pomogne otkupom dela srpskih umetnika za zbirke Narodnog muzeja. Posle smrti Pupina, upravlјanje njegovom zadužbinom preuzela je Srpska kralјevska akademija, pa su do Drugog svetskog rata svrha i cilј zadužbine ostali nepromenjeni.
Konstantin Danil, Portret g-đe Teteši” (1835-1840)
Tokom decenije postojanja Fonda i Zadužbine Mihaila Pupina, pod okrilјem Narodnog muzeja, ostvareni su vidni rezultati u onome što je Pupin naveo kao cilј u osnivačkom dokumentu – objavlјene su monografije srpskih srednjovekovnih manastira – Markov Manastir, Kalenić, Manasija (Resava), Studenica, štampana je dvotomna monografija o sprskom srednjovekovnom živopisu na francuskom jeziku La peinture Serbe du Moyen âge, sistematski su vođena arheološka iskopavanja na teritoriji južne i stare Srbije. Kapitalno monografsko delo Manastir Dečani Đurđa Boškovića, štampano neposredno pred Drugi svetski rat, poslednje je izdanje Pupinove Zadužbine.
Pupinov stav prema Narodnom muzeju, kako navodi ta institucija, govori o uzvišenom, rodolјubivnom odnosu koji je imao prema narodu iz kojeg je ponikao i njegovoj kulturnoj i umetničkoj baštini.
Izložbu “Pupin - umetnost darivanja” u Galeriji RTS-a otvoriće Nikola Mirkov, predsednik Saveta za likovno stvaralaštvo RTS i autor izložbe Petar Petrović, savetnik u Narodnom muzeju u Beogradu.
Izložba će biti otvorena do 7. maja.
*Na vrhu: Paja Jovanović, Mihajlo Pupin (1903)
(SEEcult.org)
