Prezentacija vraćene slike

Muzej grada Novog Sada predstaviće javnosti od 19. do 23. marta sliku “Starac sa krznenom kapom”, koja je ukradena 2006. sa još tri rada, a vraćena mu je ovih dana. Iako je nakon sedmogodišnje potrage policije preneto da je reč o Rembrantovoj slici, njeno autorstvo nije potvrđeno, a po svemu sudeći je reč o kopiji slike čuvenog holandskog umetnika.

Slika “Starac sa krznenom kapom”, poznata u javnosti i kao “Portret Rembrantovog oca”, ukradena je iz Zbirke strane umetnosti Muzeja grada Novog Sada 8. januara 2006. godine, zajedno sa još tri dela. Policija je sliku pronašla nedavno u okolini Sremske Mitrovice, a primopredaja je svečano obavljena 13. marta u Gradskoj kući u Novom Sadu.

Predstavnici policije tada su se pohvalili da su "Rembranta vratili kući".

Povodom povratka te slike u Muzej grada Novog Sada, od 19. do 23. marta biće priređena prezentacija tog dela u okviru stalne postavke Zbirke strane umetnosti (Dunavska ulica 29), a publika će moći da dobije odgovore i na sva pitanja u vezi sa istorijatom, autorstvom i krađom tog dela.

Iako je RTS bila prenela, pozivajući se na policiju, da je reč o Rembrantu i da je vrednost slike neprocenjiva, podaci o poreklu tog rada ostali su nepoznati do danas.

Prema navodima Muzeja grada Novog Sada, ta slika prvi put je pomenuta u komisijskim popisima nakon Drugog svetskog rata, kada se navodi kao vlasništvo dr Branka Ilića, novosadskog lekara i kolekcionara. Uveren da ima orginalno delo Rembranta van Rijna, kolekcionar ga je iz predostrožnosti držao dobro sklonjeno od javnosti sve do 1966. Nakon potpisivanja Darovnog ugovora, kojim je svoju umetničku kolekciju zaveštao Novom Sadu i AP Vojvodini, slika je 1968. godine postala deo fonda Zbirke strane umetnosti Muzeja grada Novog Sada.

U “Korpusu Rembrantovih slika”, objavljenom 1982. godine, novosadska slika nije navedena, a do danas je ostala nepoznata stručnim krugovima u inostranstvu.

Njeno autorstvo ostaje otvoreno iz više razloga. Kao originalno delo Rembranta, pod istim naslovom i identičnog sadržaja, vodi se ono koje se nalazi u Landesmuseum-Ferdinandeum u Insbruku. Iako je i ta slika u prvoj polovini 20. veka smatrana kao delo holandskog majstora Gerarda Dua (1613-1657), ona je posle brojnih analiza ipak pripisana Rembrantu.

Obe slike, novosadska i insbruška, signirane su 1630. godinom. Stariji autori tvrde da je originalna slika davno nestala, a da su sve kasnije kopije nastale na osnovu gravire Jana van Vlita (1622-1666) iz 1636. Među njih mogu da se ubroje i primerci koji se nalaze u dvorcima Šlajshajm i Pomersfelden. Stilske analize slike iz Zbirke strane umetnosti koje su izvršili domaći stručnjaci, upućuju na pretpostavku da se radi o replici Rembrantove slike koja je, najverovatnije, naslikana u 17. ili 18. veku.

Nedostatak sigurnih podataka o kretanju novosadske slike do 50-ih godina 20. veka predstavlja dodatni problem i svojevrstan izazov kada je u pitanju vreme njenog nastanka i autorstva koje, za sada, ostaje otvoreno.

Iako je u široj javnosti slika često nazivana “Portret Rembrantovog oca”, u stručnoj literaturi je poznata kao “Portret starca sa krznenom kapom”.

Na drvenoj podlozi malih dimenzija postavljena je, jednostavno komponovana, bista starca energičnog pogleda i rezervisanog izraza. Na njegovoj glavi je visoki orijentalni kalpak, a oko vrata krzneni okovratnik. Pozadina je rađena zeleno-srebrnastim tonovima koji prema rubovima prelaze u široke namaze tamnozelene boje. Pretpostavka da se radi o liku slikarevog oca bazirna je na crtežima gde je sačuvan njegov starački lik.

Slika je pronađena u policijskoj akciji 11. marta 2013, a nakon prvog pregleda, utvrđeno je da je ostala neoštećena, uprkos sedmogodišnjem boravku u, za sada, javnosti nepoznatim prostorima.

Prethodno je još jednom bila ukradena iz Zbirke strane umetnosti - 1993. godine. Amaterska krađa dvoje mladih ljudi sa postavke u prizemlju objekta imala je za posledicu višegodišnji nestanak dela koje je, na kraju, ipak pronađeno. Deceniju kasnije, ponovo je došlo do krađe, ovaj put na mnogo profesionalniji i gotovo filmski način.

Tada su, osim te, ukradene još tri slike za kojima potraga i dalje traje.

Reč je o slikama “Glava Hrista” nepoznatog flamansko-holandskog slikara iz 16. veka, “Bista Seneke” Rubensovog ateljea iz prve polovine 17. veka i slici “Noćni pejzaž sa pecarošem” Pjera Frančeska Mola (1612-1666).

(SEEcult.org)