Preminula Jovanka Bjegojević
Baletska umetnica Jovanka Bjegojević, primabalerina Narodnog pozorišta u zlatno doba beogradskog baleta, preminula je u 84. godini, saopštilo je 1. septembra Udruženje baletskih umetnika Srbije (UBUS).
Jovanka Bjegović igrala je u Narodnom pozorištu od 1950. do 1972. godine, nakon čega se posvetila pedagoškom radu na odseku glume na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu kao redovni profesor.
U dva navrata - 1970. i 1994. godine obavlјala je dužnost šefa i direktora Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu, a 80-ih je postala šef Baleta Pozorišta na Terazijama, gde je u predstavi “Orfej u paklu” pokazala i koreografsko umeće.
Bila je i zvezda filmova “Zvižduk u osam”, “Muzika kroz vekove”, “U jednom gradu ko zna kom”.
Bila je jedan od osnivača UBUS-a (1962) i predsednik tog udruzenja od 1982. do 1984. godine.
Dobitnica je Sedmojulske nagrade Republike Srbije za ulogu u baletu “Triptihon” Petra Konjovića (1962), Oktobarske nagrade grada Beograda, Godišnje nagrade Narodnog pozorišta u Beogradu (1969), Nagrade UBUS-a za životno delo (1998) i Priznanja za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi.
Rođena 1931. godine u Prnjavoru u Bosni, gde je i stekla prva znanja o igri, Jovanka Bjegović je školovanje nastavila u Beogradu kod Radmile Cajić i u državnoj baletskoj školi u klasi pedagoga Mileta Jovanovića.
Profesionalnu igračku karijeru započela je 1950. godine u Narodnom pozorištu u Beogradu, gde je ubrzo debitovala igrajući glavnu ulogu (Kneginja) u baletu “Balada o jednoj srednjovekovnoj lјubavi”. Usledili su uspesi u baletima “Labudovo jezero”, “Simfonija”, “Orfej”, “Jolanda”, “Kralјica ostrva”, “Kineska priča”, “Romeo i Julija”...
Osim na matičnoj sceni Narodnog pozorišta u Beogradu, s velikom uspehom igrala je krajem 50-ih i u Parizu – u baletskoj trupi renomiranog igrača i koreografa Žana Babilea, kao vodeća balerina klasičnog i modernog baletskog repertoara. Pojedine uloge bile su kreirane specijalno za nju (Pesak, Kopča, Baletino). Krajem 50-ih potpisala je i ugovor sa trupom Eduarda Borovanskog u Australiji, gde je angažovana kako u klasičnom, tako i u modernom baletskom repertoaru.
U Beograd se vratila na poziv uprave Narodnog pozorišta i od 1961. do 1972. godine sa nesmanjenim žarom plenila i samouvereno vladala scenom igrajući vodeće uloge u redovnom repertoaru i premijernim predstavama (Žizela, Dvoboj, Triptihon, Pepelјuga, Polјubac vile, Napuštene, Ptico ne sklapaj svoja krila, koju je specijalno za nju napisao komozitor Enriko Josif, Zvezdani krug…).
Gostovala je u Edinburgu, Atini, Beču, Salcburgu, Lozani, Cirihu, Bakuu, Taškentu, Lenjingradu, Kijevu, Oslu, Barseloni, Rimu, na Bliskom istoku, Grčkoj i Bugarskoj.
Jovanka Bjegojević je pamtila prvi susret sa pozorištem, kada je kao devojčica, gledala na sceni veliku srpsku balerinu Natašu Bošković kako igra Žizelu, navela je in memoraim tekstu UBUS-a Iva Ignjatović. Od Radmile Cajić je naučila kako da igračkom tehnikom pokaže duhovnu vrednost igre. Prirodne sposobnosti i talenat umela je da plasira, pa su isticali da je besprekorna i kristalna u čistoti baletske tehnike, da su joj linije izuzetno graciozne, a skokovi i okreti laki. Uz apsolutno poštovanje i potvrđivanje nezaobilaznosti i bitnosti belog baleta, priznavala je da se nikada nije do kraja iskazala ni u izrazu, ni u formi kroz klasiku. U modernom baletskom izrazu sijala je njena individualnost (Dvoboj, Sebastijan, Zvezdani krug...). U nacionalna baletska ostvarenja, predavajući se ulogama, utkala je svoju dušu ne bi li bila jasna i razumlјiva ne samo domaćoj, već i inostranoj publici. Balet, tvrdila je Jovanka Bjegojević, neuporediv je zbog silnih svojih specifičnosti sa drugim vidovima umetnostima.
Verovala je koreografima sa kojima je stvarala (Parlić, Mlakarevi, Nina Kirsanova, Vera Kostić), a oni su verovali u nju, pa su zajedničke kreacije rezutirale nekad čak i neočekivanim finesama i bravurama. Nikada nije zanemarivala ulogu partnera na sceni, već je i tu nastojala da duetnu igru oživi stvarnim i prepoznatlјivim emocijama, istakla je Iva Ignjatović, navodeći da je Jovanka Bjegović u amanet svim generacijama igrača ostavila kredo da balet i umetnička igra zahtevaju sveto trojstvo neophodno za taj poziv – lјudsko trojstvo – jedinstvo umnog, duhovnog i telesnog.
(SEEcult.org)
