Neo N.O.B. u MIJ
Izložba “Neo N.O.B. (Ne)popularna kultura sećanja” hrvatskog vajara Ivana Fijolića, nastala kao reakcija na uništavanje partizanskih spomenika u protekle dve decenije u Hrvatskoj i potiskivanja jednog važnog dela jugoslovenske istorije i umetničke baštine, otvorena je u Muzeju istorije Jugoslavije (MIJ) u Beogradu 29. novembra, na nekadašnji Dan republike i 70. godišnjicu Drugog zasedanja AVNOJ-a.
Nastala u saradnji MIJ i Kuće umetnosti Lauba iz Zagreba, gde je predstavljena premijerno u maju 2012. godine, izložba “Neo N.O.B.” do sada je najveća samostalna izložba Fijolića, a prikazuje sedam monumentalnih skulptura inspirisanih Narodnooslobodilačkom borbom i spomenicima koji su formirali vizuelni jezik ideologije socijalističke Jugoslavije.
Prema rečima Fijolića, u poslednjih dvadesetak godina u Hrvatskoj je uništeno oko 3.000 spomenika iz prethodnog političkog sistema, iako su neke od njih radili najbolji hrvatski umetnici.
“Stvorila se ogromna rupa u pamćenju koja me je uzdrmala. Nisam mogao da ne reagujem”, naveo je Fijolić, čija izložba počinje ready-made olupinom prevrnutog “juga 45” ispred MIJ, novom verzijom rada hrvatskog vajara Ivana Kožarića sa “renoom 4” iz 1996.
Fijolićeve skulpture reinterpretacija su radova iz prošlosti kojima dodaje likove niza popularnih ikona, uključujući Silvestera Stalonea, Boška Buhu, Elvisa Prislija, kao i doživotnog predsednika SFRJ Josipa Broza Tita i njegovu nedavno preminulu udovicu Jovanku Broz.
Skulptura “T&TO” omaž je čuvenoj skulpturi Tita u Kumrovcu, poslednjoj koju je vajar Antun Augustinčić 1948. godine lično modelovao. Fijolić je zadržao generalski stav originalne skulpture, ali je Titovu glavu, koja je na originalnoj skulpturi uništena 2004. godine minama, stavio glavu Jovanke Broz.
Skulptura “Tri kralja” predstavlja zvezde američke pop kulture Stilvestera Stalonea, Arnolda Švarcenegera i Elvisa Prislija. Stalone i Švarceneger prikazani su u borbenom stavu sa automatskim puškama, nalik kadrovima iz filmova po kojima su poznati, a Ekvisove noge preuzete su iz imitacije slavnog printa Endija Vorhola.
Fijolić se proslavio kao autor prvog spomenika Brusu Liju koji je 2006. postavljen u Mostaru, a ubrzo zatim ga je snašla slična sudbina kao i antifašističke spomenike.
Fijolić je do sada izlagao na tridesetak grupnih i 23 samostalne izložbe u Hrvatskoj i u svetu.
Dobitnik je nagrade Akademije likovnih umetnosti za diplomski rad “Okršaj” (2001), Rektorove nagrade za izložbu “Check Your Head Out” (2004) i nagrade 37. Mediteranskog simpozijuma skulpture za rad “Školica” (2009).
Autor je tri rada u javnom prostoru - osim spomenika Brusu Liju u Mostaru, među njima je i Fundacija Batta u Zlínu u Češkoj i Black Foot u Parku skulptura u Vrsaru u Hrvatskoj.
Takođe, autor je ciklusa skulptura za Muzej krapinskog pračoveka u Krapini.
Kustoskinje izložbe Vanja Žanko, Becky McKay (Lauba) i Ana Panić (MIJ) učestvovaće 30. novembra sa Fijolićem u razgovoru u okviru postavke u MIJ.
Izložba je realizovana uz podršku Laube, ministarstava kulture Hrvatske i Srbije i Grada Zagreba, a biće otvorena u MIJ (Muzej 25. maj) do 12. januara 2014.
*Pročitajte kritiku zagrebačke postavke “NEO N.O.B.” u Laubi, nastalu u okviru projekta “Criticize This” koji su organizovali Kulturtreger i Kurziv iz Hrvatske, SEEcult.org i Beton iz Srbije, te Plima iz Crne Gore, uz podršku programa "Kultura 2007-2013"
(SEEcult.org)
