Mangelos Ivani Smiljanić
Beogradska umetnica Ivana Smiljanić dobitnica je prestižne nagrade “Dimitrije Bašićević Mangelos” za 2009. godinu, za plesni performans “Igram igram igram”, kojim se bavi različitim pojavama ili odnosima unutar kompleksnog sistema savremene kulture. Nagrada “Mangelos”, koja podrazumeva šestonedeljni boravak u Njujorku i samostalnu izložbu u Beogradu, dodeljena je 15. juna na izložbi petoro finalista tog najprestižnijeg priznanja u Srbiji za mlade umetnike do 35 godina, koja je otvorena u Kontekst galeriji.
Beogradska umetnica Ivana Smiljanić dobitnica je prestižne nagrade “Dimitrije Bašićević Mangelos” za 2009. godinu, za plesni performans “Igram igram igram”, kojim se bavi različitim pojavama ili odnosima unutar kompleksnog sistema savremene kulture.
Nagrada “Mangelos”, koja podrazumeva šestonedeljni boravak u Njujorku i samostalnu izložbu u Beogradu, dodeljena je 15. juna na izložbi petoro finalista tog najprestižnijeg priznanja u Srbiji za mlade umetnike do 35 godina, koja je otvorena u Kontekst galeriji.
Ivana Smiljanić treći put je među finalistima, a prvi put plesnim performansom.
Među finalistima su i Aleksandrija Ajduković, Dušica Dražić, Zorica Čolić i Ranko Travanj, izabrani na osnovu konkursa koji su raspisali Kontekst galerija i Dez org, u okviru međunarodnog projekta Young Visual Artists Awards (YVAA).
Ivana Smiljanić, plesnim performansom “Igram igram igram”, poziva ljude iz određenih društvenih miljea da biraju muziku za taj rad, koji se bavi, između ostalog, i mestom umetnika u hijerarhiji kompleksnog sistema sistema savremene kulture i međusobnom zavišnosću njegovih različitih subjekata.
Ovoga puta, napuštajući praksu prikupljanja muzičkih predloga drugih, umetnica igra uz izbor svojih omiljenih pesama, čime, unutar glomaznog umetničkog aparata u kojem se kreće, simbolično obeležava svoj lični i samo njoj dostupan prostor (muziku jedino ona čuje putem slušalica).
Prema navodima Jasmine Čubrilo, “Igram igram igram” je jedan od performansa koji čine odnos između pojmova “performans” i “performativnost” teško razmrsivim. Osnovna razlika između ta dva pojma počiva, kako Judith Butler eksplicira, na činjenici da performans pretpostavlja postojanje subjekta, dok performativnost osporava sam pojam subjekta, jer se subjekt stvara tokom samog čina izvođenja.
Međutim, rad “Igram igram igram” problematizuje kako postojanje subjekta, tako i telo kao mesto identifikacije i identiteta, ali i slepo polje identiteta, (društvene, političke...) nevidljivosti subjekta, a samim tim zamagljuje razliku između postojećeg subjekta koji izvodi i onog koji se izvodi.
Rođena 1980. u Beogradu, Ivana Smiljanić magistrirala je na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu.
Performans “Igram igram igram” izvodila je uvek u drugačijem kontekstu, u Beogradu, Bergenu, Briselu i Pančevu.
Pre dve godine u Centru za kulturnu dekontaminaciju izvodila je taj rad tri večeri, igrajući neprestano po tri sata, na muziku koju su birali kustosi, istoričari, kritičari i teoretičari savremene umetnosti, kao i sama publika.
Prema rečima Ivane Smiljanić, tako nekako vidi i svoju ulogu na savremenoj umetnickoj sceni - iako radi nešto jako uzbudljivo, u čemu silno uživa, to je istovremeno beskrajno naporno, jer čovek mora bez prestanka da se gura.
Nagradu “Mangelos”, čiji je finalista Ivana Smiljanić bila i prošle godine, dodelio je žiri koji su činili istoričar i teoretičar umetnosti Nikola Dedić iz Niša, kustoškinja Galerije Doma kulture Studentski grad u Beogradu Maida Gruden, kustoškinja Muzeja savremene umetnosti Vojvodine Gordana Nikolić, istoričar umetnosti Miroslav Karić iz Beograda, umetnica Jelena Radić iz Beograda i dobitnik “Mangelos” nagrade 2008. godine, beogradski umetnik i fotograf Ivan Petrović.
Žiri je odabrao finaliste uzimajući u obzir i glasove učesnika konkursa za nagradu “Mangelos”, koja se sastoji od šestonedeljnog rezidencijalnog boravka u Njujorku, u International Studio and Curatorial Program (ISCP), jednom od najznačajnijih programa za mlade umetnike danas.
Program boravka uključuje i posete brojnim galerijama, muzejima kao i upoznavanje s predstavnicima nujorške umetničke scene, a nakon povratka iz Njujorka, dobitnik nagrade imaće i samostalnu izložbu.
Finalistkinja Aleksandrija Ajduković predstavila se serijom fotografija “Trigrice”, Zorica Čolić video instalacijom “Šum”, Dušica Dražić instalacijom “Dom u ul . Rydyg iera 45a, Vroclav” (u napuštenom stanu u Vroclavu), a Ranko Travanj instalacijom “Vokabular” (video, sveska, plakat).
Nagradu “Dimitrije Bašićević Mangelos”, nazvanu imenom rodonačelnika konceptualne prakse i istoričara umetnosti s prostora bivše Jugoslavije, osnovali su 2002. godine Centar za savremenu umetnost u Beogradu i The Foundation for a Civil Society (FCS) iz Njujorka, kao deo projekta YVAA, a od 2006. organizuju je Kontekst galerija i umetnička asocijacija Dez org.
Članovi YVAA (www.yvaa.net) su i Centar i Galerija P74, odnosno Zavod P.A.R.A.S.I.T.E (nagrade Grupe OHO) u Sloveniji, Institut za savremenu umetnost Zagreb (Radoslav Putar) u Hrvatskoj, Asocijacija Jindrich Chalupecky Association (Jindrich Chalupecki Award) u Češkoj, Foundation and Center for Contemporary Art (Oskar Cepan Prize) u Slovačkoj, National Gallery of Art (Artist of Tomorrow) na Kosovu, Institute of Contemporary Art Sofija (Baza Award) u Bugarskoj, Center for Contemporary Art (Dnes) u Makedoniji, Sarajevo centar za savremenu umjetnost (Zvono) u Bosni i Hercegovini i TICA - Tirana Institute of Contemporary Art (Ardhje) u Albaniji.
Izložba finalista “Mangelos” nagrade otvorena je u Kontekst galeriji (www.kontekstgalerija.org) do 3. jula.
(SEEcult.org)
