Apel za spas bazilike
Srpsko arheološko društvo izrazilo je najoštriji protest zbog odluke Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture da dozvoli zatrpavanje i prelazak kolovoza autoputa preko ranohrišćanske bazilike u Kladenčištu, apelujući na Ministarstvo kulture i informisanja, skupštinski Odbor za kulturu i informisanje, predsednika i premijera Srbije da to spreče.
Upravni odbor Srpskog arheološkog društva saopštio je 1. jula da je odluka Zavoda da dozvoli zatrpavanje bazilike na trasi autoputa ka Bugarskoj u potpunoj suprotnosti sa osnovnim civilizacijskim tekovinama i samim cilјevima postojanja te centralne institucije za zaštitu kulturnih dobara u Srbiji.
Ukazujući da otkriće ranohrišćanske bazilike u blizini trase rimskog puta koji je spajao istočni i zapadni deo Rimskog carstva, nedaleko od antičke Remezijane (današnje Bele Palanke), rodnog mesta Svetog Nikite Remezijanskog, svedoči o samim počecima hrišćanske civilizacije na Balkanu, Srpsko arheološko društvo je istaklo u saopštenju da bi taj spomenik, zajedno sa ostacima iz Medijane, starohrišćanskim grobnicama u Nišu i Caričinim gradom (Iustiniana Prima), morao da bude zaštićen i na adekvatan način prezentovan svim zainteresovanim posetiocima.
Poručujući da kulturno blago Srbije ne treba zatrpavati i skrivati od očiju javnosti, Srpsko arheološko društvo navelo je da je cena izmeštanja autoputa (ili bazilike na neko drugo mesto), koliko god da iznosi, mala u odnosu na dugoročnu korist od turističke eksploatacije ovog objekta.
Nakon izgradnje autoputa, putnici bi imali jedinstvenu priliku da obiđu ranohrišćanske spomenike od Kladenčišta, Medijane i Caričinog grada, do episkopskog sedišta u Stobima i ranohrišćanskih spomenika u Solunu. Ukoliko bi srednje Ponišavlje bilo isključeno sa ove trase, to bi čitavom regionu znatno umanjilo perspektivu razvoja kulturnog turizma, saopštilo je Srpsko arheološko društvo.
“Od odnosa države prema kulturnom nasleđu umnogome zavisi i međunarodni ugled zemlјe. Spomenici kulture svedoče o tome da Srbija nije bila ‘pusto polјe’ u dalekoj prošlosti, pa ne bi trebalo da bude ni sada, kada se zaštita baštine nameće kao jedan od civilizacijskih prioriteta”, poručilo je Srpsko arheološko društvo, apelujući na Ministarstvo kulture i informisanje, skupštinski Odbor za kulturu i informisanje, predsednika Republike Tomislava Nikolića i premijera Aleksandra Vučića da svojim autoritetom spreče zatrpavanje bazilike na lokalitetu Kladenčište (selo Špaj, u blizini Bele Palanke).
*Fotografije Zavoda za zaštitu spomenika u Nišu
(SEEcult.org)
