Apel protiv novog talasa pseudoistorije i mitomanije

Grupa od više od 140 stručnjaka u oblasti društveno-humanističkih nauka u Srbiji apelovala je na javnost i nadležne da odbace kao neprihvatljivo i štetno delovanje Udruženja “Miloš S. Milojević” zbog pseudoistorijskih, ksenofobnih i antisemitskih stavova koje propagira.

U apelu “protiv novog talasa pseudoistorije i mitomanskog tzv. novoromantizma”, istoričari, istoričari umetnosti, arheolozi, antropolozi, filolozi i teolozi pozvali su celokupnu javnost, kao i stručne i akademske krugove, ustanove kulture i prosvete (arhivi, biblioteke, muzeji, galerije, kulturni centri, škole, fakultete), centralne, pokrajinske i lokalne vlasti, a pre svega Ministarstvo kulture i informisanja, koje je samo tokom 2019. godine čak u dva navrata finansijski podržalo objavljivanje dela Miloša S. Milojevića, te starešinstva srpskih pravoslavnih manastira i parohijskih hramova i medije, da zajedno sa stručnjacima jasno i odlučno “stanu na put šarlatanskom sejanju njegovih činjenično neprihvatljivih stavova koji se iz razloga naučne metodologije ne mogu nikako rehabilitovati”.

Najoštrije osuđujući “brojne verbalne ispade, uvrede i pretnje fizičkim nasiljem” koje pojedini članovi i simpatizeri Udruženja “Miloš S. Milojević” upućuju njihovim kolegama, kao i otvorene ksenofobne i antisemitske stavove koje propagira to udruženje, potpisnici apela pozvali su sve kolege i građane da javnom podrškom naučnim činjenicama koje su priložili o mestu Miloša S. Milojevića u kulturi, prošlosti i naučnoj istoriografiji odlučno doprinesu daljoj afirmiciji naučne istoriografije i drugih humanističkih disciplina u Srbiji.

Konstatujući da se javni prostor u Srbiji “ubrzano i zabrinjavajuće ispunjava novim talasom opasnog pseudonaučnog istorijskog razmišljanja i delovanja”, potpisnici apela skrenuli su pažnju na pojavu novog talasa tzv. novoromantizma, posle propagiranja opskurnih knjiga 90-ih godina 20. veka autora poput Olge Luković-Pjanović i Jovana I. Deretića, koje su oslikavale duboku krizu društva u celini i iskušenja nacionalnog identiteta.

“Odnekud projektovano rastakanje kritičkog rasuđivanja u javnom prostoru dobilo je nedavno svoj vrhunac zloupotrebom imena srpskog romantičarskog publiciste druge polovine  XIX veka Miloša S. Milojevića (1840-1897). Pod floskulom da je njegov opus ‘zabranjena srpska istorija’ u javnosti sve agresivnije nastupa Udruženje ‘Miloš S. Milojević’”, naveli su potpisnici apela, dodajući da je samo u nekoliko proteklih nedelja to udruženje održalo “programe” i predstavljanja reprintovanih publikacija i novih tekstova posvećenih Milojeviću, i to u Narodnoj biblioteci Srbije, Narodnoj biblioteci u Ljuboviji, Niškom kulturnom centru, Kulturnom centru u Šapcu, beogradskoj crkvi Svetog Marka, manastiru Miholjska Prevlaka u Mitropoliji crnogorsko-primorskoj, Muzeju Hercegovine u Trebinju i Centru za kulturu u Ugljeviku, a najavljeni su i u Somboru.

“Svesni činjenice da je javni prostor otvoren za različite sadržaje, mi, istoričari, istoričari umetnosti, arheolozi, antropolozi, klasični filolozi i teolozi, osećamo odgovornost i obavezu da javno i odlučno ukažemo na izrazito negativne i dugoročno veoma štetne posledice poslednjeg novoromantičarskog talasa koji u svim prilikama ad hominem napada nosioce naučne istoriografske metodologije”, naveli su potpisnici apela, smatrajući da propagatori stvaralaštva Miloša S. Milojevića, ratnika u Srpsko-turskim ratovima, nacionalnog radnika i činovnika administracije Kneževine i Kraljevine Srbije, člana Srpskog učenog društva, očito zaboravljaju da su njegovi “Odlomci istorije srpskih (jugoslavenskih) zemalja” prepuni “fantastičnih pasusa o boravku ‘starih’ Srba u centralnoj Aziji i u Africi, kao i o sudaru starih Srba sa Kinezima”. Takođe, da su “Narodne pesme i običaji ukupnog naroda srpskog”, obavljene u tri toma, pune “izmišljene i krajnje mistifikovane folklorističke građe koja je još u vreme svoga prvog publikovanja postala opasna po srpske nacionalne interese u Staroj Srbiji i Makedoniji, i to u toj meri da ju je stručna kritika druge polovine XIX veka odmah prepoznala kao insinuacije i odbacila”.

Zaboravlja se, kako je navedeno, i da “Putopis dela prave Srbije” vrvi od “fabrikovanih i falsifikovanih natpisa iz srpskog srednjeg veka, ali i izmišljenih srpskih spomenika antičkog doba što su blagovremeno kritikovala istaknuta naučna imena, čime je još za života Miloš S. Milojević diskreditovan i označen kao istraživač srpske prošlosti u čije se informacije ne može verovati”.

Takođe, knjiga “Naši manastiri i kaluđerstvo” prepuna je “pogrešnih imena ličnosti i ubikacija svetosavskih episkopskih sedišta na nemoguće lokacije”, a odbačena je i od književno-istorijske kritike na stranicama crkvenih časopisa Kneževine i Kraljevine Srbije.

Rad Miloša S. Milojevića i njegov spisateljski opus su, između brojnih uglednih imena, javno i oštro kritikovali i njegovi savremenici: Ilarion Ruvarac, Stojan Novaković, Ivan Stepanovič Jastrebov, Jovan Cvijić i dr, o čemu postoje brojna svedočanstva, a njegovo uklanjanje iz naučne sfere vremenom je postala trajna i nepromenljiva činjenica, naveli su potpisnici apela, osećajući odgovornost i dužnost da skrenu pažnju javnosti na “izrazito štetno” delovanje Udruženja “Miloš S. Milojević”.

Potpisnici apela pozvali su stoga sve kolege, kao i građane, koji istinski žele da obogate i objektivizuju znanja iz nacionalne istorije, da javnom podrškom dokumentu o štenom delovanju Udruženja “Miloš S. Milojević” daju odlučan doprinos daljoj afirmiciji naučne istoriografije i drugih humanističkih disciplina u Srbiji.

Potpisnici:
1. prof. dr Siniša Mišić,
2. prof. dr Goran Latinović,
3. prof. dr Danijela Stefanović,
4. prof. dr Radivoj Radić,
5. prof. dr Goran Vasin,
6. prof. dr Boris Stojkovski,
7. prof. dr Vladimir Krivošejev,
8. prof. dr Nenad Makuljević,
9. prof. dr Borivoje Milošević,
10. prof. dr Boško Branković,
11. prof. dr Radmilo Pekić,
12. prof. dr Marko Šuica,
13. prof. dr Vlada Stanković,
14. prof. dr Dubravka Stojanović,
15. prof. dr Radina Vučetić,
16. prof. dr Dragica Koljanin,
17. prof. dr Ema Miljković,
18. doc. dr Jasmina Ćirić,
19. doc. dr Nenad Ninković,
20. doc. dr Marija Koprivica,
21. doc. dr Vladimir Aleksić,
22. doc. dr Dejana Vasin,
23. doc. dr Milica Kisić Božić,
24. doc. dr Boris Babić,
25. dr Radovan Pilipović,
26. dr Dragoljub Marjanović,
27. dr Aleksandar Uzelac,
28. dr Katarina Mitrović,
29. dr Pavle Kondić,
30. dr Saša Ilić,
31. dr Ivica Živković,
32. dr Olivera Dragišić,
33. dr Veljko Đurić Mišina,
34. dr Zoran Đurović,
35. Biljana Đorđević,
36. dr Milan Koljanin,
37. dr Vladimir D. Mihajlović,
38. dr Ranka Gašić,
39. Dejan Ristić,
40. Bojan Stojnić,
41. Miloš Marčetić,
42. Saša Šašaroga,
43. Vesna Lučić,
44. Ivan Nešić,
45. Berislav Kangrga,
46. Nenad Stojiljković,
47. Nemanja Lj. Jovanović,
48. Predrag Kandić,
49. Marijana Toma,
50. Vladimir Dulović,
51. Radoš Kojadinović,
52. Boris Radaković,
53. Jelena Vlajković,
54. Vladan Stanković,
55. Nenad Đorđević,
56. Nenad Nikolić,
57. Darko Zarić,
58. Miloš Damjanović,
59. Igor Rakić,
60. Dušan Mitrović,
61. Marko Stanojević,
62. Uroš Milivojević,
63. Stefan Stamenković,
64. Aleksandar Simić,
65. Stefan Radojković,
66. Bojan Arbutina,
67. Srđan Lakić,
68. Petar Panić,
69. Ivan Drašković,
70. Vuk Bačanović,
71. Jovan Pejin,
72. Milena Mićić-Glavonjić,
73. Dejan Đurić,
74. Nikola Topalović,
75. Vladan Milivojević,
76. Nebojša Jovanović,
77. Bosiljka Rosić,
78. Nikola Lacković,
79. Dragan Kovačević,
80. Miroljub Manojlović,
81. Žarko Veljković,
82. Aleksandar Vujović,
83. Aleksandar Mihajlović,
84. Branislav Tođer,
85. Dejan Grujić,
86. Ivan Životić,
87. Adnan Avdić,
88. Miloš Udovičić,
89. Momčilo Milovanović,
90. Zoran Šorgić,
91. Goran Štulić,
92. Miloš Brun,
93. Danijel Mihić,
94. Jelena Slavković,
95. Branimir Šoškić,
96. Velimir Pejčić,
97. Darko Kmezić,
98. Amar Đurović,
99. Cvetana Srećković,
100. Stefan Gole,
101. Anđa Bubanja,
102. Ivan Gačić,
103. Darko Adamov,
104. Marko Romić,
105. Vojislav Živković,
106. Vera Alimpijević,
107. Dragan Nikolić,
108. Dušan Medin,
109. Davor Lazarević,
110. Bora Dimitrijević,
111. Nebojša Jovanović,
112. Zoran Pavlović,
113. Jasmina Premović,
114. Aleksandar Todosijević,
115. Stefan Novaković,
116. Rade Milić,
117. Biljana Stojanović,
118. Kristina Ivančević,
119. Vesna Ć. Radojević,
120. Nikola Grahovac,
121. Milan Vučetić,
122. Marija Aleksić-Lekić,
123. Snežana Petrović,
124. Igor Drmanac,
125. Vladana Petrović,
126. Biljana Vukmanov,
127. Igor Vujić,
128. Mirjana Radović,
129. Nebojša Kartalija,
130. Miloš Bojović,
131. Nenad Ignjatović,
132. Svetlana Novičić,
133. Nenad Pavlović,
134. Svetlana Paunović,
135. Nenad Karamijalković,
136. Olivera Todorović,
137. Miloš Pekić,
138. Duško Rakić,
139. Aleksandar Miletić,
140. Milan Veličković,
141. Aleksandar Nikolić,
142. Aleksandar Dunjić

*Foto: Pixabay

(SEEcult.org)